‘Het geloof helpt mij niet egoïstisch te zijn’

(Gelezen In Tertio Van 17 Maart 2010)
Uit een interview van Jan De Volder met Ecolo-voorzitter Jean-Michel Javaux.
Dat Jean-Michel Javaux, de leider van de Franstalige groenen, ‘uit de kast kwam’ als gelovig christen, lokte bezuiden de taalgrens veel commentaar uit.
In dat bewuste interview van Le Soir onder de kop ‘Ja, ik ben gelovig, ik ga te communie, ik lees het evangelie’ gaat u lang in op uw persoonlijke geloofsbeleving. Dat een politicus dat doet, is eerder uitzonderlijk, en al helemaal voor een Franstalige groene. Bent u verrast door de reacties?
“Ja, want ik maakte nooit een geheim van mijn geloof en werd er al eerder over ondervraagd op tv en in de krant. Ik loop er evenwel niet mee te koop: het beste bewijs is dat het nog zo’n scoop blijkt te zijn, al leid ik al acht jaar de partij. Blijkbaar kan ik de dingen toch uiteen houden en werd ik bij mijn politieke keuzes of bij mijn bestuursmandaat aan de ULB toch niet zo beïnvloed door de clerus of de katholieke dogma’s, zoals sommigen nu vrezen.”
Het onderwerp blijft de gemoederen beroeren. Nogal wat stemmen vinden het niet kunnen dat politici voor hun geloof uitkomen. Alsof hen dat verhindert voor het algemeen belang te ijveren.
“Ik begrijp dat idee van de levensbeschouwelijke neutrale ‘homo politicus’ niet. Natuurlijk moet je in een publieke functie een zekere terughoudendheid in acht nemen. Maar me dunkt dat de burger recht heeft om de mens achter de politicus te kennen. En om de levensbeschouwelijke verschillen te zien. Vandaag profileren velen zich als ‘néo-laïque’: ‘ik respecteer andermans geloofsovertuigingen, maar zelf weet ik het niet, en ik zal mezelf nooit engageren’. Maar kijk naar Herman Van Rompuy, nu voorzitter van de Europese Raad. Hij stak zijn geloofsovertuiging nooit onder stoelen of banken, schreef er zelfs boeken over. Dat verhindert hem niet zich voor het algemeen belang in te zetten en boven de partijen te staan. Voor mij is hij een beetje een model.”
Is de levensbeschouwelijke neutraliteit geen illusie? Nu de zichtbare aanwezigheid van moslims in onze samenleving velen schrik inboezemt, is het dan niet juist heilzaam dat sommigen zich als christen uiten?
“Zeker, vooral als ze geen fundamentalistische houding aannemen, maar open en tolerant zijn en de dialoog aangaan. Ik houd van gesprekken en debatten tussen gelovigen en niet-gelovigen, tussen moslims, joden en christenen. Ons land heeft een andere traditie dan het strikt seculiere Frankrijk. Bij ons speelden godsdiensten altijd een rol in het publieke leven, door de zuilen, door de financiering van overheidswege. Als we de botsing van de beschavingen willen vermijden, zullen we bruggen moeten bouwen. Zoveel problemen zijn wereldwijd vandaag: van de demografische evolutie tot de opwarming van het klimaat. Het heeft geen zin dat we ons terugplooien op onszelf en onze eigen groep. Dat zal ook gewoon onmogelijk blijken.”
Wat betekent uw geloof voor u in de praktijk?
“Ik bid vaak. Alleen. In de kerk hier vlakbij het Flageyplein of in de abdij Ter Kameren. Of nog bij het graf van mijn zoontje, Théo. (Javaux’ eerste zoontje stierf in 2002 op 18 maanden aan wiegendood in de crèche, nvdr.) Mijn drie andere kinderen zijn gedoopt en bereiden zich voor op hun communie. Als ze ouder zijn, kunnen ze zelf beslissen of ze zich laten vormen. Mij helpt het geloof om niet egoïstisch te zijn. Het doet me de zinvragen stellen en geeft zin aan wat ik doe. Ik doe aan politiek omdat ik de wereld beter wil achterlaten voor de volgende generaties. Ik had dat ook via de journalistiek of de kunst kunnen doen, maar ik ben nu eenmaal in de politiek gerold. Ik wil niet op mijn 75ste naar mijn leven terugkijken en vaststellen dat ik alleen goed voor mijn gezin heb gezorgd en af en toe mijn gift aan de arme landen heb overgemaakt. Dat is voor mij te weinig.”
Tot zover Jan De Volder en Jean-Michel Javaux.