In het vorig nummer van Kerk & leven verscheen het laatste deel van Getuigenissen over Wereldoorlog I door Raf Van der Donckt. Voor de meesten onder ons is Wereldoorlog I een ver-van-mijn-bed historie. Raf heeft er ons aan herinnerd dat de oorlogsmiserie ook in onze dorpen woedde. Wij danken Raf heel oprecht!
Vooraleer opnieuw aan te knopen met mijn artikelenreeks over “De Tweede Wereldoorlog” wil ik ook eerst nog een artikeltje publiceren over Wereldoorlog I betreffende de demarcatielijn, de lijn waar de Duitsers in 14-18 in de Westhoek tot staan zijn gebracht.
In deel 30 van Burgemeesters van Korbeek-Dijle tussen 1800 en 1976 (Kerk & leven nr. 10 van 5.3.2014) schreef ik dat de gemeenteraad van Korbeek-Dijle op 22.1.1922 een toelage van 20 frank stemde aan de Touringclub van België voor het plaatsen van 28 palen op de uiterste lijn op Belgisch grondgebied door de invaller bereikt gedurende de oorlog 1914-1918.
Die 28 palen intrigeerden mij en ik heb bij Touring navraag gedaan of er nog van die palen ergens stonden en, zo ja, waar. Touring bezorgde mij een lijst en foto’s van 14 plaatsen waar nog een dergelijke demarcatiepaal staat.
De paal op de lijst die het dichtst bij onze vakantieplaats, Middelkerke, staat is deze van Oud-Stuivekenskerke, op het grondgebied van Diksmuide, aan de westelijke oever van de IJzer, op het platteland, ongeveer 3 km van het centrum van Diksmuide. Op 26 juli zijn mijn vrouw en ik op zoek gegaan naar die paal. Na wat rondtoeren in de omgeving zag mijn vrouw op enige afstand een Belgische vlag wapperen. Wij reden er naartoe en vonden er op het einde van een doodlopende weg een hele site met memorialen van Wereldoorlog I, met o.a. onze fameuze demarcatiepaal.
En ook een dankkapel toegewijd aan O.L.V.Ter Zege, op 6.9.1925 opgericht ter ere van de roemrijke soldaten van het IJzerfront.
Op de ruïnes van een middeleeuwse versterkte toren werd een toeristisch uitkijkplatform gebouwd met zicht op het vroegere slagveld rondom en de IJzertoren in Diksmuide.
Op de demarcatiepaal, opgesteld naast de torenruïne, staat in het Nederlands, het Frans en het Engels volgende tekst gebeiteld: HIER WERD DE OVERWELDIGER TOT STAAN GEBRACHT.
Uiteraard waren de Duitsers tijdens de bezetting van 1940-1944 hierdoor niet geflatteerd en zij hebben waarschijnlijk een deel van de 28 demarcatiepalen laten verdwijnen.
Buiten de 14 nog bestaande palen opgegeven door Touring bemerkte mijn vrouw van op de tram, op 28 juli, toen wij naar Nieuwpoort spoorden, nog een demarcatiepaal langs de grote baan Oostende-Nieuwpoort dicht bij het gedenkteken van koning Albert I. Op 30 juli ben ik er met de fiets naartoe gereden om foto’s te maken Hierbij een van die foto’s.
De demarcatielijn liep langs de IJzer van Nieuwpoort naar Diksmuide en verder de IJzer volgend tot Lo-Reninge, dan langs het IJzerkanaal tot Ieper en dan in een S-bocht langs Zillebeke, Wijtschate, Heuvelland en Ploegsteert naar de Franse grens.
