Relaties met Russisch-orthodoxe kerk ontdooien in Cuba
Paus Franciscus overlegt deze vrijdag (12 februari, ondertussen voorbij) met de Russisch-orthodoxe patriarch Kirill tijdens een tussenstop in het Cubaanse Havana. Daarmee ontmoeten de invloedrijkste geestelijke leiders van het westerse en oosters-orthodoxe christendom elkaar een eerste keer sinds 1054. Deze toenadering is al decennia aangekondigd maar steevast op de lange baan geschoven, vooral na Russische bezwaren. Moskou is immers beducht voor vermeend katholiek proselitisme. In het geval van de “prowesterse” Grieks-katholieke kerk in Oekraïne voeden politieke bekommernissen mee die vrees.
Kremlin
De timing is waarschijnlijk beïnvloed door het panorthodoxe concilie dat in juni op Kreta plaatsvindt. Kirill kijkt daar Bartholomeos I in de ogen. Deze oecumenische patriarch van Constantinopel heeft dank zij herhaalde bijeenkomsten met Franciscus aan moreel gezag gewonnen. Nu de Russisch-orthodoxe patriarch dezelfde weg van dialoog inslaat, vermijdt die zwakker te staan binnen de complexe orthodoxe wereld. Het voorbereidende werk is vergemakkelijkt door de factor-Franciscus. Als Argentijn roept deze paus bij Russen minder historisch geïnspireerde weerstanden op dan zijn Duitse voorganger Benedictus XVI of de Pool Joannes Paulus II. Bovendien heeft hij met president Vladimir Poetin vruchtbare gesprekken gevoerd, onder meer over Syrië en Cuba. Gezien de nauwe banden tussen de Russisch-orthodoxe kerk en het Kremlin heeft die goede diplomatieke verstandhouding een religieuze toenadering mogelijk gemaakt.
Historisch
Het treffen en de aansluitende gemeenschappelijke verklaring zijn zeker historisch. Toch bewijst de nood aan neutraal Cubaans terrein hoe zelfs met deze dooi de oecumenische lente tussen Rome en Moskou vooralsnog uitblijft. Misschien betekent een eventuele pausreis naar Rusland op dat vlak de eerste echte zwaluw. (Joris Delporte)
