woensdag 21 augustus 2019

In de naam van de Vader, met Luc Van Looy: Confronteren en interioriseren

Maatschappelijke problemen zijn vaak een goede inrijpoort om ons bewust te worden van wat een gelovige levenshouding vermag. Zo opent de vluchtelingencrisis ons de ogen voor religieuze ervaringen en voor de culturele rijkdom van mensen die van elders komen. Terreur brengt ons in contact met de fundamentele vragen van leven en dood en doet vragen rijzen bij de schijnbare religieuze motiveringen van zulke daden. Armoede – en vooral de groeiende armoede in onze steden en dorpen – confronteert ons met de grenzen van een economisch en financieel beleid. Beelden van onmacht en ontreddering van over heel de wereld doen ons fundamentele vragen stellen over de schepping en over de bedoeling van de Schepper. De encycliek Laudato Si heeft mij daar verscherpt bewust van gemaakt.

Het is belangrijk dat we in een opvoedingscontext jongeren niet enkel in de klas opsluiten om te discussiëren over deze problemen. In het sociaal centrum ‘De Tinten’ in het Sint-Baafshuis in Gent, waar dagelijks migranten en vluchtelingen opgevangen worden voor allerlei hulpverlening, komen zeer regelmatig leerlingen van verschillende scholen langs om mee te helpen in de voedselbedeling of het onthaal. Zulke ervaringen leiden tot diepgaande gesprekken later op school en vormen heel concreet het geweten van deze jonge mensen. Het is van belang dat jongeren leren reflecteren over zulke situaties die we allemaal beleven. Toen op 22 maart 2016 de aanslagen gepleegd werden in Brussel en Zaventem hebben we diezelfde dag nog leden van de verschillende religieuze en levensbeschouwelijke gemeenschappen en politieke en maatschappelijke vertegenwoordigers in Gent samengebracht. Niet voor een discussie of een politiek debat, maar voor bezinning en gebed in een kerk. Het is zo belangrijk dat men gebeurtenissen kan interioriseren om ze de juiste plaats te geven.

Uit het boek: In de naam van de Vader, 365 fragmenten uit homilieën en toespraken van MGR. LUC VAN LOOY (uitgegeven door Halewijn in 2018)

Activiteiten KVLV Neerijse



Gelezen in TERTIO van 31 juli 2019

Basiliek is een kerk met een lintje

Uit een artikel van Kelly Keasberry

Wat is nu een kathedraal en wat een basiliek?

Een kathedraal is een kerk waar de zetel van de bisschop staat.

Een basiliek is meer dan een architectonisch hoogstandje. Het woord ‘basiliek’ stamt van het Griekse woord basilikè, dat ‘koninklijk’ betekent. Het woord verwijst ook naar een eretitel die door de paus wordt verleend. Kerken krijgen die niet zomaar. Basilieken zijn “kerken met een lintje, kerken met een bijzondere betekenis die gelovigen en belangstellenden daar vaak al eeuwenlang naartoe trekt”, verklaart Hein Jan van Ogtrop, plebaan* van de kathedrale basiliek Sint-Bavo Haarlem, tegelijk basiliek en kathedraal.

*Een plebaan is de pastoor van een kathedraal. Hij vervult in naam van de bisschop de zielzorgtaken van pastoor in de omliggende parochie.

In de naam van de Vader, met Luc Van Looy: Onderwijzen is het wonder wijzen

Een katholieke school erkent men aan de sfeer die het schoolbestuur en de leerkrachten creëren. Ouders hebben toegang tot de school, leerkrachten zijn ter beschikking, het kan en mag er gemoedelijk aan toe gaan. Een goede leerkracht is een zegen voor de samenleving. Vooral belangrijk is de vertrouwelijke omgang van de leerkracht met de leerlingen. De voornaamste taak is de leerlingen te begeleiden op hun levensweg. Een leerkracht die enkel wenst te onderwijzen is in een school niet op zijn plaats. Een leerkracht gaat de klas binnen om de leerlingen te ontmoeten. Dit doet hij bij middel van de materie die hij onderwijst, maar de uiteindelijke bedoeling overstijgt de materie van het vak. Ontmoeting en begeleiding aan de hand van leerstof is de echte zending van een school. Een leerling die in onzekerheid leeft, thuis met problemen kampt, relatieproblemen heeft, moet deze problemen kunnen neerleggen in het luisterend hart van een volwassene. Daarvoor staat de leraar open. ‘Het juiste woord spreken op het juiste moment’ is dan de gouden regel om jonge mensen gerust te stellen en een hart onder de riem te steken.

Uit het boek: In de naam van de Vader, 365 fragmenten uit homilieën en toespraken van MGR. LUC VAN LOOY (uitgegeven door Halewijn in 2018)

zondag 18 augustus 2019




De jaarlijkse vakantie van de familie Letellier in Middelkerke zorgde weer voor enkele verrassingen.
Bij het binnenkomen van Middelkerke langs de gelijknamige afrit van de E40 troffen wij in Slijpe, een deelgemeente van Middelkerke, vijf “gouden” schapen aan. Elk schaap droeg een liefdesboodschap, zoals: “Love Middelkerke” of “Love is you & me”. Op de foto van de groep zie je een kapel op de achtergrond. Zie ook de foto van de kapel dichtbij. Uit een brochure over “Religieus erfgoed in de Middelkerkse deelgemeenten” citeer ik volgende bijdrage:
Boetkapel ‘Nood zoekt Troost’
In de nacht van 8-9 januari 1908 werden uit de sacristie en het tabernakel van de Sint-Niklaaskerk kostbare voorwerpen van de eredienst gestolen. Enkele Heilige Vaten werden de volgende dag al teruggevonden langs de Middelkerkestraat (nu Spermaliestraat). Her en der lagen er ook hosties op straat. De verontwaardiging in de parochie was zeer groot. Op woensdag 12 februari 1908 werd de eerste boetetocht georganiseerd.
Op 18 november 1908 werd er beslist een kapel te bouwen, als blijk van eerherstel, op de plaats waar de hosties gevonden werden. Een jaar later werd de nieuwe kapel ingewijd en kreeg de naam ‘Nood zoekt troost’.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) werd de kapel verwoest. De Duitsers maakten er een onderstand in gewapend beton. In 1924-1925 werd ze wederopgebouwd, naar plannen van architect Léon Derre.
Na de Tweede Wereldoorlog (1940-1945) werd er elk jaar op de 4de zondag van de maand mei een bedevaart gehouden naar de boetkapel. De laatste bedevaart dateert van mei 2004.

Tweede verrassing: Pas na enkele dagen merkten wij plots dat de zendmasten van het radiostation van Middelkerke (voor de verbinding met de zeeschepen) verdwenen waren. Als medewerker en later oudgediende van RTT-Belgacom had ik jarenlang een goede relatie met de opeenvolgende verantwoordelijke bewoners van het domein. In 2018 was het radiostation buiten dienst en in 2019 zijn de masten dus verdwenen. Hopelijk wordt het domein geen bouwzone en blijft het een groene long in de duinenstrook.

Derde verrassing: De watertoren aan de “Krokodil”, reeds eerder afgebroken tot op een hoogte van een tiental meter, werd nu uitgerust met een uitkijktoren met boven de sokkel nog twee platformen die prachtige vergezichten bieden.

Een non-verrassing: Op de plaats van het oude casino is alleen een reuzenrad als attractie op een verder kaal plateau te bewonderen.

Cyriel Letellier

woensdag 14 augustus 2019

Gelezen in TERTIO van 17 juli 2019

1 . In het verzet tegen populisme

Uit een standpunt van Emmanuel Van Lierde

Het rechtspopulisme nam sinds de vluchtelingencrisis in 2015 almaar toe in Europa. De Duitse bisschoppenconferentie vindt dat een kritisch punt bereikt is en dat het dringend nodig is weerwerk te bieden.

Vanwaar de kritiek op het populisme? Is oog hebben voor de zorgen en de noden van het populus, het volk, niet juist een goede zaak? Zeker, maar het huidige populisme getuigt niet van grote nabijheid bij de mensen. Integendeel, vooral de armsten en de noodlijdenden zijn er het slachtoffer van. Bovendien verzwakt het de internationale samenwerking en de wereldwijde solidariteit. De ongelijkheid tussen mensen en de conflicten tussen landen nemen toe, en dat botst met de kerkelijke inzet voor rechtvaardigheid en vrede. Voorts stoort het de Duitse bisschoppen dat populisten het christendom misbruiken om zich af te zetten tegen moslims of andersdenkenden, tegen veranderende rolpatronen in de samenleving of tegen mensen met een andere seksuele oriëntatie. Tegenover het nationale egoïsme van het “eigen volk eerst” verkondigt de wereldkerk de eenheid van de mensenfamilie en de gelijkwaardigheid van alle mensen. Tegenover het welvaartchauvinisme dat nieuwkomers als bedreiging van onze rijkdom ziet, bepleit de kerk een ethiek van het genoeg en van het delen. Tegenover het voeden van angst wil de kerk hoop wekken. Tegenover uitsluitingsmechanismen biedt de kerk gastvrijheid en naastenliefde aan. Tegenover vreemdelingenhaat en xenofobie draagt de kerk filoxenia, de liefde voor de vreemdeling, uit. Tegenover kleingeestigheid plaatst de kerk ruimhartigheid. Christendom en populisme gaan gewoon niet samen.

2 . Worstelen met de Bijbel

Uit een artikel van Kelly Keasberry

Deze zomer is het vijftig jaar geleden dat de eerste Didachè-studiedagen werden georganiseerd. De Vlaamse Bijbelstichting viert dat op 20 en 21 augustus met een feestelijke jubileumsessie in het teken van “De Bijbel lezen: gisteren, vandaag en morgen”. Tertio ging op bezoek bij Filip Noël.

Filip Noël is Norbertijn van Averbode en nieuwtestamenticus. Hij doceert exegese in de priesteropleiding van Averbode. Hij is ook provisor in de norbertijnenabdij van Park in Heverlee.

Hoe actueel is de Bijbel vandaag nog?

Filip Noël glimlacht. “Dat is al direct een moeilijke vraag. Ik denk dat de Bijbel altijd actueel blijft, omdat de teksten vertellen over fundamentele menselijke en religieuze ervaringen.”

Noël is exegeet, een theoloog die uitzoekt wat oude teksten vandaag kunnen betekenen. “De betekenis van Bijbelteksten evolueert naargelang de tijd en de context. Je moet de achtergronden van toen proberen te achterhalen en die naar het heden te vertalen. Maar dat lukt pas als je een beetje hebt geworsteld met de tekst.”

“Door regelmatige lezing, door geregeld met de Bijbel bezig te zijn en die tot een stuk van je levenscultuur te maken, gaat de Bijbel steeds meer betekenen”, stelt Noël. Mensen die het christelijke geloof uit hun leven bannen, hebben volgens hem veel te verliezen.

“Bij jongeren merk ik nu al dat de beroemdste Bijbelverhalen ongekend zijn. Dat is een verarming. Daar kan via onderwijs en catechese iets aan worden gedaan, bijvoorbeeld door het godsdienstonderwijs sterk Bijbels te verankeren. Dat lijkt me belangrijk, want wanneer je daarbuiten nooit met Bijbelse teksten wordt geconfronteerd, verdwijnt een heel stuk cultuur.”

Tijdens de Didachè-studiedagen hoopt Noël de bezoekers wetenschappelijke inzichten mee te geven om de Bijbel beter te kunnen uitleggen en begrijpen.

In de naam van de Vader, met Luc Van Looy: Eeuwig leven in het spoor van Maria

Het feest van Maria Tenhemelopneming doet ons nadenken over de dood en over het leven na de dood. Maria is, zoals Jezus, integraal opgenomen bij God. Ze heeft de agonie en de dood niet meegemaakt. God is haar zo komen halen. In tegenstelling tot Eva, die volgens de Schrift de dood in de wereld gebracht heeft, brengt Maria door de geboorte van haar Zoon het eeuwig leven binnen, of moeten we zeggen: ze brengt ons leven binnen bij God. Bij de gedachte dat zij door God gekozen werd om de moeder te zijn van Jezus, vind ik het sterk te overwegen dat God gewild heeft dat een mens eerst en vooral aanvaardde mee te werken aan zijn verlossingsplan. Hij vroeg als het ware haar toestemming om aan zijn plan te beginnen. Zoveel eerbied heeft God voor zijn schepselen! Vanaf dat moment weten we haar zwanger van de Geest, en dit gevoel van leven geven blijft heel haar leven verder aanwezig in het zien van wat haar Zoon doet en betekent. Ze blijft zijn moeder, en vandaar dat Hij haar niet kan overlaten aan de dood, en haar dus integraal bij zich neemt. Hoe zij bestaat in een verheerlijkt lichaam, weten we niet, dat is ook niet echt belangrijk. Ze opent wel perspectief voor onze eigen toekomst. Hoe nauwer onze eenheid met Christus nu, des te groter de kans dat we met hem in totale eenheid opgenomen worden.

Er steekt dus een boodschap in dit feest: leef zoals Maria, ofwel, zeg: ’ja’ aan wat God je vraagt! En wat vraagt Hij? Dat zien we in de verschillende stappen in het leven van Maria met haar Zoon. Ze gaat spontaan naar Elisabeth om haar te dienen. Ze onthaalt zowel de arme herders als de wijzen uit het Oosten. Ze geeft haar bezit aan de tempel. Ze bewaart al wat er gebeurt in haar hart, ook het feit dat haar hart doorboord wordt, zoals de oude Simeon voorspelt in de tempel. Ze verheugt het feest in Kana met uitgelezen wijn. Ze volgt Jezus op zijn weg, luistert naar zijn woord en onderhoudt het. Ze aanvaardt de dood van Jezus, zijn vrije keuze, en blijft bij zijn kruis. Ze ontvangst Joannes en met hem de leerlingen. Op Pinksteren is zij erbij wanneer de Geest komt. Na haar tenhemelopneming is ze de koningin van Gods glorie. Dat jezus haar toevertrouwde aan Joannes is eerder een daad van toevertrouwen van Joannes aan haar, waardoor ze in het leven van de apostelen – van de eerste Kerk – een centrale plaats krijgt. De moeder van het leven wordt nu moeder van de Kerk. En zoals Paulus zegt, wie het leven van Christus deelt, zoals de Kerk dit wenst, zal eeuwig leven, zal verrijzen. Ook met ons lichaam? Dat laten we aan God over!

Uit het boek: In de naam van de Vader, 365 fragmenten uit homilieën en toespraken van MGR. LUC VAN LOOY (uitgegeven door Halewijn in 2018)

woensdag 7 augustus 2019

In de naam van de Vader, met Luc Van Looy: Verhouding tussen religie en staat

Het is goed dat we nadenken over de verhouding tussen religie en staat. Kerk en politieke gemeenschap vallen niet samen.

Het Tweede Vaticaans Concilie heeft dit helder verwoord in de constitutie Gaudium et spes (nr.76). In de brief aan Diognetus uit de tweede eeuw lezen we dat ‘de christenen wonen in hun eigen vaderland, maar als waren zij daar gevestigde vreemdelingen; zij hebben alles gemeenschappelijk met de anderen als burgers en zij hebben van alles te verduren als vreemden… Zij gehoorzamen aan de geldende wetten, maar zij overtreffen deze door hun levenswijze… God heeft hen geplaatst op een belangrijke post die zij volstrekt niet mogen verlaten’ (5,5; 5,10; 6,10).

Dit betekent dat de christen een bijzondere taak heeft in de samenleving en dat hij er tevens vrij tegenover staat. De verklaring van de rechten van de mens stelt trouwens dat ‘het recht van de persoon en van de gemeenschappen op sociale en burgerlijke vrijheid tevens op religieuze zaken toepasselijk is’. De vrijheid van de mens heeft zijn basis in God zelf en elke politieke macht dient de mens en zijn welzijn centraal te stellen. Dit betekent ook dat transcendentie inherent is aan de mens en dat vrijheid van geweten en religie dient gerespecteerd te worden, zowel op privé als op sociaal vlak. In de constitutie Gaudium et spes van Vaticanum II wordt aan de Kerk ook een bevoegdheid van oordeel toegekend: ‘Het behoort tot de zending van de Kerk een moreel oordeel te vellen, ook over dingen die tot de politieke orde behoren, wanneer de fundamentele rechten van de persoon of het heil van de zielen dit eisen, daarbij alle en alleen die hulpmiddelen aanwendend die met het evangelie en het welzijn van allen, naar verscheidenheid van tijd en omstandigheden, overeenkomen’ (nr.76§5).

Uit het boek: In de naam van de Vader, 365 fragmenten uit homilieën en toespraken van MGR. LUC VAN LOOY (uitgegeven door Halewijn in 2018)

zondag 4 augustus 2019

In de naam van de Vader, met Luc Van Looy: We mogen ons de hoop niet laten ontnemen

(Evangelii gaudium, nr.86)

Hoop heeft alles te maken met vreugde. De grootste vreugde is anderen gelukkig te maken. Vreugde heeft te maken met visie, met weten waartoe het allemaal dient. Paulus zegt dat er ‘meer vreugde is in het geven dan in het ontvangen’. Gelukkig maken, is sterker dan gelukkig zijn. Maar om jouw geluk te kunnen doorgeven, opdat jouw geluk besmettelijk zou worden, moet je wel zelf de bron aanboren.

Die bron zou ik met deze bekende woorden als volgt omschrijven:

‘De Heer heeft mij gezien en onverwacht

ben ik opnieuw geboren en getogen.

Hij heeft mijn licht ontstoken in de nacht,

gaf mij een levend hart en nieuwe ogen.

Zo komt Hij steeds met stille overmacht

en zo neemt Hij voor lief mijn onvermogen’ (ZJ 559).

Of nog:

‘God, richt ons weer op,

laat uw aanschijn over ons lichten,

lach ons weer toe

en wij zullen gered zijn’ (Psalm 80,4).

Uit het boek: In de naam van de Vader, 365 fragmenten uit homilieën en toespraken van MGR. LUC VAN LOOY (uitgegeven door Halewijn in 2018)

Gelezen in TERTIO van 19 juni 2019

Vijftig jaar geleden, op 20 juli 1969, zette Neil Armstrong met Apollo 11 als eerste man voet op de maan. Over vijf jaar willen de VS terugkeren naar onze satelliet om er de eerste vrouw naartoe te brengen. Die missie kreeg vorige maand de naam Artemis, de tweelingzus van Apollo en godin van de maan.

Tien jaar geleden vertrok de Belgische astronaut Frank De Winne voor zijn tweede ruimtemissie naar het Internationale Ruimtestation ISS. In 2012 werd hij directeur van het Europian Astronaut Centre. Daar werkt hij nu mee aan de plannen om in 2024 Amerikaanse astronauten via de Gateway – een nog te bouwen ruimtestation rond de maan – terug naar het maanoppervlak te brengen, ditmaal voor een duurzame exploratie.

De ruimtevaartlegende wil dat Sovjetleider Nikita Chroesjtsjov aan Joeri Gagarin na zijn historische ruimtereis van 1961 zou hebben gevraagd of hij daarboven God had gezien. Is het mogelijk het ontzag en de verwondering daarboven te beschrijven?

“Het heelal is oneindig groot. Wij zijn maar een klein planeetje aan de rand van een sterrenstelsel waarvan er miljarden bestaan. Vanuit de ruimte gezien is onze planeet geweldig mooi. Je geraakt niet gewend aan de schoonheid van de aarde. Die blijft je elke dag weer verwonderen. Je vliegt over zo veel verschillende gebieden van de planeet. En elk seizoen is anders, zelfs elke dag kan anders zijn als het geregend heeft, of als er wolken zijn. Maar je merkt ook de kwetsbaarheid van de aarde als je vanuit het ISS naar de horizon kijkt en je dat heel dun laagje atmosfeer ziet. We kunnen nergens anders naartoe als we onze planeet om zeep helpen. Het tweede dat je je realiseert, maar dat vraagt wat meer tijd, is dat er geen grenzen bestaan vanuit de ruimte gezien. Dat zijn lijnen die we op een kaart getekend hebben en waarover we nu ruzie maken.”

In verband met dat ruzie maken citeer ik scheutist Jef Matton in een ander artikel van Tertio: “Intercultureel leren samenleven is een grote uitdaging, maar tegelijk is dat belangrijk voor de toekomst die alleen maar diverser wordt.”

Pater salesiaan Guy Van Haver overleden


Op 14 juni 2019 overleed in het Universitair Ziekenhuis Gasthuisberg te Leuven pater salesiaan van Don Bosco Guy Van Haver op de leeftijd van 85 jaar. Hij werd geboren te Gent op 28 september 1933 en werd priester gewijd te Oud-Heverlee op 13 februari 1966.

In 1992 werd hij pastoor in Oud-Heverlee Sint-Anna. Vanaf 1996 werd hij tevens parochieadministrator in Sint-Joris-Weert, vanaf 2001 ook in Vaalbeek Sint-Maria-Magdalena en in 2005 in Korbeek-Dijle Sint-Bartholomeus. Hij was een ontzettend lieve man.

In september 2008 ging hij met pensioen en verhuisde naar de salesiaanse gemeenschap van Sint-Pieters-Woluwe Guldendal. Daar bleef hij actief in de parochiepastoraal en was hij dienstbaar waar hij kon in de gemeenschap.

Een tijdje geleden werd Guy opgenomen in het ziekenhuis en werd leukemie vastgesteld. Hij keek de laatste weken uit naar de ontmoeting met “Ons Heer”.

Zijn uitvaart heeft plaats gehad in de Don Boscokapel te Oud-Heverlee op 22 juni 2019. Hij werd begraven op het kerkhof van Oud-Heverlee.
Dat hij nu mag rusten in de vrede van de Heer.

Onze-Lieve-Vrouw van de Koeheide


Kapel ingezegend op 16 juni 2019.
Met dank aan de familie Swings-Geysens.