1 . Jozef De Kesel snel kardinaal
Uit een artikel van Geert De Kerpel
Zondag 9 oktober maakte paus Franciscus bekend dat hij op 19 november een consistorie bijeenroept waarin hij 17 nieuwe kardinalen creëert. Onder hen Jozef De Kesel, de aartsbisschop van Mechelen-Brussel, waarmee de Belgische kerk naast Godfried Danneels een tweede kardinaal en opnieuw een pauskiezer heeft.
De algemene richtlijnen die Franciscus bij zijn kardinaalscreaties volgt, worden almaar duidelijker.
De eerste lijn. Hij stuurt aan op een kardinalencollege dat meer een afspiegeling vormt van de reële kerk. Die wordt universeler. Bij de nieuwe pauskiezers zijn amper 3 Europeanen van wie slechts 1 Italiaan.
De tweede lijn. Franciscus zoekt ook in zijn keuze voor wie het volgende conclaaf zal vormen “de uiteinden van de wereld” op zoals hij dat meer in het algemeen in zijn beleid doet. Met kardinalen uit Bangui in de Centraal-Afrikaanse Republiek, Dhaka in Bangladesh, Port-Louis in Mauritius of Port Moresby in Papoea-Nieuw-Guinea dit keer als meest in het oog springende voorbeelden.
De derde lijn. Zijn bekende afkeer van carrièrisme. Zetels van vooraanstaande (aarts)bisdommen of hoge functies in de Vaticaanse Curie die tot zijn aantreden zo goed als zeker verbonden waren aan een kardinaalstitel, zijn dat met Franciscus helemaal niet meer.
De vierde lijn. Franciscus creëert meer dan zijn directe voorgangers vooral gematigde middenfiguren tot kardinaal. Dat blijkt uit de keuze voor Jozef De Kesel en zijn Spaanse collega Carlos Osoro Sierra. Maar evengoed de nieuwe kardinalen uit de Verenigde Staten, Blase Cupich, Kevin Farrell en Joseph Tobin, staan bekend als uitgesproken bruggenbouwers te midden van tal van collega’s in de VS die dat veel minder blijken te zijn.
2 . “Geloof geeft kleur en ziel aan samenleving”
Uit een artikel van Geert De Cubber in tweegesprek met Jozef De Kesel en Bianca Debaets
Hoe ziet u de verhouding tussen kerk, samenleving en jongeren?
Jozef de Kesel: “Een van de grote waarden van onze moderne samenleving is de vrijheid. Maar tegelijk zegt die samenleving niet wat je met die vrijheid kan doen. Onze samenleving garandeert weliswaar vrijheid, maar laat de mensen op hun honger zitten over de richting die je aan die vrijheid kan geven.
Daar spelen religieuze en filosofische tradities een grote rol. Zij geven richting aan het handelen. En de keuzes die je vanuit religie maakt, hebben een grote maatschappelijke impact.”
“Gemotiveerde leerkrachten zijn belangrijk. Die hebben een grote opdracht, want zij moeten jongeren opleiden en hen een toekomstperspectief geven. Het is noodzakelijk dat jongeren de smaak te pakken krijgen.”
Bianca Debaets: “Om een voorbeeld te geven: we zetten in op duaal leren. Het Don Bosco-instituut in Brussel werkt samen met Audi. Dat geeft schitterende resultaten omdat jongeren daadwerkelijk iets betekenen. 80% van de scholieren kan aan de slag blijven.”
Hoe ziet de kerk de multiculturaliteit?
De Kesel: “De kerk is op zichzelf al multicultureel. Maar ook daarbuiten is dialoog met andere godsdiensten belangrijk. De islam is daar. We hebben dan ook de plicht samen te leven, in goede verstandhouding. Wie aan die dialoog een einde wil maken, is onrealistisch. Ik zie veel plaatselijke initiatieven, ook in het onderwijs. De dialoogschool is daar een voorbeeld van. In die dialoog is het niet de bedoeling de ander van overtuiging te doen veranderen, maar we getuigen wel van ons geloof en we leren er ook de ander door kennen.”
Hoe kunnen kerk en samenleving radicalisering voorkomen?
De Kesel: “Eerst en vooral heb ik deze bedenking: mogen we radicalisering zomaar met levensbeschouwing verbinden? Als je ziet hoe driest de Brigate Rosse in Italië of de Rote Armee Fraktion in Duitsland tewerk gingen, dan heeft radicalisering niet direct met godsdienst iets te maken. Wel maken bepaalde groepen misbruik van godsdienst. Zoals alles wat schoon en goed is, misbruikt kan worden, wordt ook godsdienst misbruikt. Laten we vooral niet vergeten dat de meesten niet radicaliseren. Hoe het te voorkomen is? Door de voedingsbodem weg te nemen. Wie in een uitzichtloze situatie terechtkomt, is ideologisch gemakkelijker te misbruiken. Overigens zijn het geen vrome zieltjes die stilletjesaan radicaliseren.”
Is een striktere scheiding van kerk en staat niet een mogelijke oplossing?
Debaets: “De voorstellen over een striktere laïciteit die her en der opduiken, bieden geen oplossing. Kijk maar naar Frankrijk, de lekenstaat bij uitstek. Daar zijn evengoed problemen. Door een striktere scheiding riskeren we dat geloofsgemeenschappen zich nog meer op zichzelf terugplooien.”
De Kesel: “Kerk en staat zijn gescheiden in België. De overheid is neutraal en privilegieert niemand. Maar een scheiding tussen geloof en het maatschappelijk leven is er niet.”
