(naar het artikel “Westers schisma overwinnen en eenheid herstellen” van Emmanuel Van Lierde in TERTIO van 20 augustus 2014)
Sinds 1305 leefden de pausen “in ballingschap” in Avignon omdat het in Rome niet veilig was. Het waren allemaal pausen van Franse origine.
In 1377 keert Gregorius XI, de laatste Franse paus, terug naar Rome. Maar hij overleed reeds in 1378.
Daarop kozen 16 kardinalen in Rome Urbanus VI tot opvolger.
Maar 11 Franse kardinalen hielden een nieuw conclaaf en verkozen Clemens VII tot paus, en die vestigde zich in Avignon. In 1394 volgde Benedictus XIII hem op in Avignon. Zij werden door de geschiedenis niet erkend als paus. Hun rangnummer kwam opnieuw beschikbaar.
In Rome kwamen achtereenvolgens na Urbanus VI:
-Bonifatius IX in 1389
-Innocentius VII in 1404
-Gregorius XII in 1406
Rome getrouwe en Avignon gezinde kardinalen hielden in 1409 samen een Concilie in Pisa. Ze zetten de pausen Benedictus XIII van Avignon en Gregorius XII van Rome af en kozen Alexander V als enige paus. Deze overleed echter kort daarna en hij werd opgevolgd door Joannes XXIII.
Maar Benedictus XIII en Gregorius XII weigerden af te treden, zodat de christenheid opgescheept zat met drie pausen.
Joannes XXIII, de paus met de grootste aanhang, riep een Concilie samen in Konstanz. Op 5 november 1414 opende hij in de kathedraal het Concilie. Kerk- en wereldleiders met hun gevolg zouden er meer dan drie jaar lang vergaderen en besluiten uitvaardigen.
Steeds meer won de overtuiging veld dat om het schisma te overwinnen het noodzakelijk was dat de drie pausen aftraden. Joannes XXIII, die op de vlucht sloeg, werd in mei 1415 afgezet wegens simonie (het verkopen van geestelijke goederen voor geld) en ketterij. Het rangnummer XXIII bij pausnaam Joannes kwam opnieuw beschikbaar.
Op 4 juli 1415 trad Gregorius XII terug en alleen Benedictus XIII bleef over. Maar deze bleef weigeren om af te treden en hij werd op 26 juli 1417 geëxcommuniceerd als schismaticus en ketter. Ook zijn rangnummer kwam opnieuw beschikbaar.
Pas daarna kon een nieuwe paus worden gekozen en succesvol een einde gemaakt aan het westerse schisma. Op 11 november 1417 werd door 23 kardinalen in conclaaf unaniem Martinus V tot paus verkozen.
Na nog een vruchteloze poging om ook het oosterse schisma (de orthodoxen) ongedaan te maken werd op 22 april 1418 het Concilie van Konstanz afgesloten.
Bij de dood van paus Martinus V in 1431 was een zekere rust in de kerk teruggekeerd, al zouden weldra reformatoren (bijvoorbeeld Maarten Luther, °1483, navolger van de op de brandstapel geëindigde Jan Hus en Hiëronymus van Praag) de vrede verstoren.
