25 november: Vorst op Sinte Katrien, Is vorst zes weken lang.
De levens van de vroege martelaren mogen zwaar zijn opgedoft, hun bestaan zelf lijdt meestal geen twijfel. Het wordt ondersteund door catacombengraven, inscripties, authentieke brieven en tradities die tot hun eigen tijd teruggaan. Catharina vormt een uitzondering. Tussen haar leven in het begin van de vierde eeuw en het eerste bewijs van verering in de zevende eeuw ligt een zo lange, lege periode dat zij als historisch personage niet geloofwaardig lijkt. Haar feest verdween in de jaren zestig van de algemene kalender en wordt alleen nog in Catharinakerken gevierd, plus door de naaisters en modistes van Parijs, de catherinettes, wier patrones zij is.
Zij was een vorstendochter in Alexandrië, Egypte, begaafd met schoonheid en intelligentie, die op jonge leeftijd tot het christendom overging. Zó intens doorleefde zij de geheimen des geloofs, dat Christus zich met haar verloofde, wat Hij met een ring aan Catharina’s vinger bezegelde. Zij nam toe in goddelijke wijsheid en toen keizer Maxentius de stad bezocht en christenen gevangennam, trad zij onbevreesd voor zijn troon met een uiteenzetting over het ware en het valse geloof. Verbijsterd door haar overredingskracht liet hij vijftig filosofen komen voor een dispuut met de jonge vrouw - niet ouder dan achttien - waaruit zij zegevierend te voorschijn kwam. Om haar zowel te belonen als van de dood te redden beloofde de keizer haar een ereplaats aan zijn hof, indien zij slechts één offer aan de afgoden bracht. Na een weer met redenen omklede weigering ontstak hij in toorn. Eerst liet hij haar in de kerker werpen. Vervolgens zou zij door vier met spijkers bezette raderen worden vermorzeld. Een engel daalde echter neer en bliksemde het raderwerk aan stukken. Velen bekeerden zich. En opdat niet heel Alexandrië naar het christendom zou overlopen beval de keizer Catharina’s onthoofding. Het zwaard scheidde het hoofd van de romp. Er vloeide melk in plaats van bloed, en twee engelen voerden haar kostbare lichaam naar de berg Sinaï, waar het nog heden in het Catharinaklooster rust.
Als patrones van de naaisters, de geleerden en allen die met raderen werken, tot de molenaars toe, hoorde Catharina eeuwenlang tot de meest vereerde heiligen. Na 1900 trad een snelle erosie op. Haar door de wetenschap verworpen legende raakte ook bij het kerkvolk uit de gratie en men droeg de devotie over aan haar naamgenote uit Siëna.
(Uit Alle Heiligen van Wim Zaal)C.L.