woensdag 27 januari 2016

De Sint-Hubertus-Vereering te Leefdaal–deel 8

door Paul Leynen
SINT HUBERTUS EN DE PAROCHIEKERK
Naar een overlevering, door geen geschiedkundige gronden gestaafd, zou de H.Hubertus in persoon de eerste kerk van Leefdaal hebben komen toewijden aan den H.Lambertus, zijn voorganger op den bisschoppelijken zetel. Het patronaat der kerk van Leefdaal werd in 1120 vergund aan de abdij van Affligem, die toen reeds uitgestrekt grondbezit in de parochie had verworven.
De huidige kerk werd in de XIe of XIIe eeuw opgetrokken in den typischen romaanschen stijl die de eeuwenoude kerken der Voervallei (Heverlee, Bertem, Sinte-Verone, Vossem) kenmerken. Doch, in den loop der tijden onderging het gebouw vele en grondige veranderingen. Alleen de massieve voet van den toren kan nog door iedereen worden erkend als van het primitieve tijdperk.
In het koor der kerk (dat naar den H.Hubertus werd genaamd) stond een Sint-Hubertus altaar. Daarvan getuigen de kerkrekeningen uit het begin der XVIe eeuw. Dit verklaart waarom een groot deel van het Sint-Hubertusoffer steeds werd besteed aan het verfraaien en verrijken van het koor. In 1535 ondernam men er belangrijke werken aan het gewelf en aan het instellen van nieuwe ramen. Een eeuw later stelde men er een gestoelte, vervaardigd door meester Jan Zeelander, van Brussel (1642). Een oksaal werd, mits uitbreken van een boog in den muur, aangebracht boven de sakristij (1649) met een nieuw orgel. Meester Franciscus van de Velde bekleedde de wanden mijn schrijnhouten schutsels en paneelen (1652) en sloot het koor af met een communiebank (1662). Ondertusschen was het koor nog geplaveid geworden.
Op het hoogaltaar plaatste men in 1614 een kostbaar tafereel geschenk van jonker Jan-Baptist de Spoelberch. Dit kunstwerk, in 1620 geschilderd en verguld, werd vernield in 1637 tijdens een inval der Fransche troepen, die toen in ons land tegen Spanje oorlog voerden. In vervanging werd een schilderij met betrekking op den H.Hubertus besteld bij Wouter van Gheel, die terzelfdertijd twee andere kleinere werken leverde: de kerkwijding van Leefdaal door den H.Hubertus en de mirakelen van den heiligen te Leefdaal voorstellend.
Vijf en twintig jaren later verdween het doek van het hoogaltaar. Den 23 Januari 1662 kocht men in het werkhuis van den vermaarden kunstschilder Jasper de Craeyer een voorstelling der bekeering van Sint Hubertus, voor 163 guldens, inbegrepen de koster eener kist. Het werk stelt de H.Hubertus voor in de volle fleur der jeugd en in een rijk gewaad gestoken, geknield voor het hert met glanzend kruis tusschen het gewei dat hij in zijn jachtpartij komt te ontmoeten; honden en een paard omringen den bekeerling. Het kunstwerk, op eenige varianten na, is de trouwe weergave eener “Sint Hubertus’bekeering” van de hand van denzelfden meester, bewaard in de Sint-Jacobskerk te Leuven.
(wordt vervolgd)