Nood aan visioen andere wereld
Uit een artikel van Frans Van Looveren, licentiaat toegepaste theologie (KU Leuven)
Het is mijn stellige overtuiging dat de geglobaliseerde wereld van vandaag in aanbidding is neergevallen voor het gouden kalf. De wereld wordt gedomineerd door een cynisch neoliberaal systeem. Alles wordt vertaald in termen van markt, concurrentie, cijfers en profijt. Het “marktisme” is een soort metafysica van de markt. Het doordringt en vergiftigt alle poriën van het leven en de samenleving. De geglobaliseerde economie drijft mensen tot een burn-out of depressie. Ze degradeert hen tot gebruiksartikelen die na gebruik achteloos te dumpen zijn. Hoe meer mensen je als ceo in de miserie kan drijven door ze te ontslaan, hoe groter je bonus wordt.
Uitgekleed
De overheid, die de samenleving moet sturen, is hiertegen machteloos want door de willekeur van de wereldmarkt zo goed als uitgekleed. De overheden zijn in verregaande mate dienstmeisjes geworden van de markt. Ze kunnen moeilijk anders, want de politiek is lokaal, regionaal, of in het beste geval continentaal (Europa); de markt daarentegen kent geen enkele grens. En dat heeft zo zijn gevolgen. De markt stelt haar wetten, de overheden buigen.
Het onderwijs vervalt daardoor steeds meer tot louter een fabriek waar werkkrachten worden klaargestoomd, maar de opvoeding tot een waarachtige cultuur die het geestesleven verfijnt, wordt het minste van de zorgen. In Nederland werden studierichtingen zonder “praktisch nut” voor de economie wegbezuinigd. De welzijnszorg en het wetenschappelijk onderzoek zijn steeds meer ondergeschikt aan het maken van winst. Gehandicapten, bejaarden, kinderen, zieken: ze worden stilaan herleid tot een vervelende kostenfactor in de begroting die “de groei” belemmert. De sociale bescherming is duidelijk aan de verliezende hand. Duitsland, dat zo wordt geroemd om zijn economische bloei, telt tienduizenden mensen die, ondanks hun verschillende jobs, niet boven de armoedegrens geraken. The working poor, de werkende armen. En ondertussen vloeit het water meer dan ooit naar de zee die al tot de rand gevuld is, en verdroogt het land.
Tot deze slavernij heeft de eredienst aan het gouden kalf de wereld gebracht. Mocht Jezus terugkomen, zou hij niet mals zijn voor de gang van zaken in de wereld van vandaag. En hij zou zijn zweep gebruiken tegen het platte materialisme van onze tijd. Vast staat wel dat het huidige onbeheersbare kluwen van problemen de prijs is die we betalen voor de heerschappij van de mammon in de harten en de structuren.
Broederlijk Delen
Het blijft een raadsel hoe we uit het moeras moeten geraken. In alle geval blijven we nood hebben aan het visioen van een andere wereld, teneinde zelf aan het cynisme te ontsnappen. Broederlijk Delen, dat deze dagen campagne voert, behoort daartoe, als het zijn religieuze wortels niet verwaarloost. Het is een verontwaardigde stem uit de wereld waar het geweten centraal staat. Een stem uit een gemarginaliseerde wereld waar de drang naar materieel profijt niet dominant is. Waarin de arme, de rechteloze, niet aan zijn lot wordt overgelaten. Een wereld waar de medemens geen genadeloze concurrent is die je naar het leven staat, maar wel een broeder, want een kind van dezelfde Vader. En van onze broeders zijn wij, naar het Bijbelse woord, de hoeders, de bewaarders. Broederlijk Delen moet ten diepste een oproep zijn om niet te dansen rond het gouden kalf. Want onze God verdraagt, ter wille van ons, geen vreemde goden naast zich. Die maken van hun volgelingen alleen maar slachtoffers. Alleen Zijn wet is bron van blijdschap en bevrijding.
Tot zover Frans Van Looveren.
