1 . Wereldbijendag
Uit een artikel van Ludwig De Vocht
Sinds 2018 gaat telkens op 20 mei de internationale aandacht uit naar het belang van bijen en andere bestuivers. Wereldbijendag verdient in het huidige Internationale Jaar van de Plantengezondheid extra aandacht want bestuivers zorgen ervoor dat planten zaden krijgen en vruchten dragen. De Shakespeareaanse parafrase To bee or not to be vat het belang van bijen voor onze voedselzekerheid kernachtig samen.
Het Beloofde Land wordt in Exodus 3,8 en 3,17 “een land van melk en honing” genoemd. Het woord “honing” duikt in de Bijbel meer dan 60 maal op, maar over bijenteelt wordt met geen woord gerept. Archeologisch onderzoek heeft intussen aangetoond dat die teelt in Bijbelse tijden wel degelijk bestond en dat de bijen afkomstig waren uit het huidige Turkije.
De bloeiperiode van de bijenteelt in Vlaanderen en Brabant viel in de 16de en de 17de eeuw. Circa 30 tot 40 procent van de huishoudens in de Spaanse Nederlanden beschikte over enkele bijenkorven. Veel van onze voorvaders waren imkers in bijberoep. In de 18de eeuw kwam de bijenteelt evenwel in een crisis terecht, onder meer door de overschakeling van honing naar suiker als zoetstof.
Ambrosius (339-397) is de patroonheilige van de imkers. Een legende vertelt dat boven zijn wiegje een zwerm bijen vloog. Die druppelden honing in de mond van de baby waardoor de redevoeringen van de kerkvader “zoet als honing” zouden worden.
Bijen en hun honing waren symbolen voor welsprekendheid. Bij uitstek zijn Gods woorden en daden “zoeter dan honing” (Psalm 19,11).
2 . Terugkeer van de overheid
Uit een artikel van Frans Van Looveren, theoloog en gepensioneerd adviseur in de Kamer van Volksvertegenwoordigers
De samenleving wordt brutaal geconfronteerd met kwetsbaarheid en vergankelijkheid. We waren dat uit het oog verloren en die vergetelheid vertaalt zich nu in een harde landing.
In de coronacrisis zijn er een aantal onderhuidse verschuivingen aan de gang in onze cultuur. Er wacht ons een nieuw ”normaal”, dat noodgedwongen ernstige correcties zal aanbrengen aan onze manier van denken, leven en voelen.
Dienstmeisje van de markt
Wie trekt vandaag de grenzen? De overheid. Zij is terug. Zij is zichtbaar en voelbaar in het samenscholingsverbod, de hygiënische voorschriften, de gesloten landsgrenzen, de strenge handhaving. Als in de coronacrisis iets duidelijk is geworden, dan wel dat onze collectieve en individuele kwetsbaarheid meer bescherming vergt. Dat vraagt om een sterke(re) overheid. En dat vloekt met de ideologie die in de voorbije decennia mainstream is geworden. De overheid heeft zich “teruggetrokken”, zoals dat heet, en geeft ruimhartig vrij spel aan “de markt” om de maatschappelijke problemen op te lossen. Kortom, zij is zich gaan gedragen als het nederige dienstmeisje van de markt.
Wereldwijd werd in de voorbije jaren beknibbeld op de sociale bescherming, die steeds meer werd weggezet als een hinderlijke lastpost voor de ondernemingslust. De verzorgingsstaat was te duur en werd niet meer beschouwd als een vangnet, maar als een hangmat voor luiwammesen. En wat bleek bij de intocht van corona? Onze samenleving had nagelaten te voorzien in voldoende medisch materiaal om voorbereid te zijn op eventuele rampen. De woonzorgcentra waren niet uitgerust om crisissen aan te kunnen.
Het “marktisme” maakte al veel slachtoffers door stijgende ongelijkheid, burn-outs en depressies. Maar pas nu zien we welke gigantische puinhoop het neoliberale samenlevingsmodel heeft veroorzaakt. En het is moeilijk te geloven dat dat model de coronacrisis overleeft. Al bij de financiële crisis in 2008 beet de slang in haar eigen staart. In 2020 heeft zij zich gewurgd. En daar moeten we geen traan om laten.
Toekomstbeeld
De overheid mag niet langer de slaafse maîtresse zijn van de markt. Een sterkere overheid is nodig die ruimte laat voor de economie en ze waar nodig ook stimuleert. Tegelijkertijd moet zij evenwel de grenzen van diezelfde economie strenger bewaken in naam van het collectieve belang. Veel doortastender dan ze in de voorbije jaren deed, moet zij de sociale, medische en economische bescherming, alsook het bestrijden van de armoede ter harte nemen.
