woensdag 19 september 2012

Tripel–Triplo

Cursiefje van Frans De Maeseneer

Ja, deze tekst gaat over een tripel. Over een bier dat doorsmaakt. Een bier met body. Geen fluitjesbier. Geen alcoholvrij bier. Echt, over een bier voor grote mensen. Intussen vraagt de lieve lezer zich af wat ik daarmee bedoel? Ik wil zeker geen reclame maken. Daar zorgen de Amerikanen wel voor. Ik ben vermoedelijk slecht gestart. Ik wilde echt over iets anders nadenken. Laat die tripel dan enkel de zoete aanleiding zijn. Ik wilde iets zeggen over de structuur van het leven.

Het leven van mensen is liefst geen solo-optreden. Het is evenmin beperkt tot een duet: jij en ik. Zoals Antoine de Saint-Exupéry het zegt: ‘liefhebben is niet naar elkaar kijken, het is samen in eenzelfde richting kijken’. Het is kijken naar een derde gegeven: een kind, een project, een opdracht, een visioen, een droom. Het is kijken naar iets of iemand buiten en boven onszelf. Wat is het leven saai en eentonig als de mens enkel en exclusief met zijn andere helft bezig is. Het leven op aarde is groter en boeiender dan samen-uit en samen-thuis. Er is zoveel. Ik hoor het Toon zingen: ‘er is zoveel, er is zoveel…’

Nu zeggen kunstkenners dat de driehoek de sleutel is om vele klassieke schilderwerken te begrijpen. Ik heb dat vaak gehoord. Ik heb dat geregeld beproefd. Het is waar. Rembrandt, Rubens, Michelangelo, El Greco, Breughel, James Ensor. Ze deden het allemaal: grote klassieke kunst is in triplo. Eén is als een tol. Die draait op zichzelf. Twee is als een boemerang, over en weer, heen en terug en opnieuw terug… eindeloos. Het botst steeds opnieuw op zijn eigen muren en grenzen. Het is, om het gewoon te zeggen, altijd hetzelfde liedje. Eens worden mensen het moe steeds en steeds opnieuw en nog eens opnieuw hetzelfde te zingen. Twee is niet genoeg. Daarvoor is de mens niet gemaakt.

De mens is gemaakt om buiten zijn oevers te treden. Om over te stromen. Om over te vloeien. Een mens zoekt over-vloeiing, overvloed. Met minder zijn we niet tevreden. Het is alsof wij kortzinnig en kortademig worden als het ‘derde’ gegeven ontbreekt of onvindbaar is. Een mens wil overstijgen. Hij wil, om het plechtig te zeggen, transcendent zijn. Is het, wat dat betreft, niet typisch dat gehuwden van pakweg vijfenvijftig elkaar mama en papa beginnen te noemen? Ze hebben hun les geleerd: ze waren niet geroepen om veertig jaar lang alleen de partner extra-boeiend te vinden. Zo sluit zich de kring van het leven te nauw. Door elkaar mama en papa te noemen gaat hun kring, hun cirkel, open. Liefst wijdopen.

Zo stel ik vast dat opa Joris op het middaguur aan de schoolpoort staat om de kleine Lore op de fiets te heffen. De kleuter is gelukkig. Opa is het nog meer: het leven is in triplo. Dat pas is vervulling. Ik ken geen enkele opa die dat vervelend vindt. Zo leert het mij ook een oude rabbi: wanneer een moederdier gezoogd wordt, is het zogende jong gelukkig, maar de gezoogde is het nog veel meer. Zo zie je maar, het keert altijd terug: de mens vindt zijn vervulling buiten zijn eigen cirkel.

Dan staat hij dicht bij het mysterie dat God is. Hij staat als een driehoek, als een driehoekige tent, boven ons leven gespannen. God is in triplo bereikbaar en ontmoetbaar. Wij mogen veilig zijn in zijn tent. Die tent is niet gesloten. Die tent staat open op leven. Wie tridimensionaal leeft, heeft en maakt toekomst. Zo is de driehoek rond!

Na dit alles zit ik nog met mijn begin-probleem: waarom die tripel? Ik zal hem dan maar uitdrinken, zeker?

Dan is het probleem opgelost… Gezondheid.