(Uit een vraaggesprek van Boudewijn Vanpeteghem met Wouter Beke)
(Gelezen In Tertio Van 4 April 2012)
De kerk moet een stem in het kapittel hebben bij de hedendaagse invulling van waarden die de politiek in dwingende normen omzet. Dat vindt CD&V-voorzitter Wouter Beke. Hij stelt dat de plaats die de kerk in de samenleving bekleedt, billijk is en dat ze die plaats moet benutten.
U citeert: “Geef aan de keizer wat aan de keizer toekomt, aan God wat aan God toekomt.” Wat bedoelt u daarmee?
“De vraag naar de verhouding tussen geloof en politiek is 2000 jaar geleden al beantwoord. Ieder heeft een eigen rol. Dat zit geworteld in onze christelijke cultuur en is een van de fundamenten van onze democratie; net zoals het principe van de subsidiariteit in de ordening van onze samenleving.”
Voor u moet elk zijn plaats kennen en hebben. Hoezo?
“Dat ‘hebben’ gaat over actief pluralisme. We zijn geen lekenstaat zoals Frankrijk. Wij erkennen verschillende godsdiensten en levensbeschouwingen, en we ondersteunen die actief omdat ze een maatschappelijke rol spelen.”
Hoe zit het met de plaats van de kerk?
“Die moet er zijn en is er ook. Het komt er voor de kerk op aan haar plaats voldoende te benutten.”
Betekent dit dat ze zich meer in het publieke debat moet moeien, bijvoorbeeld over het budget, de vluchtelingen, de armoede enzovoort?
“De kerk heeft in al die domeinen een rol te spelen omdat ze met waarden te maken hebben. Vertrekkend van die waarden kan de kerk duiding geven over de maatschappelijke betekenis en gevaren.”
De kerk als baken van waarden?
“De kerk heeft veel aan maatschappelijke invloed verloren door het pedofilieschandaal. Ze heeft vooral een rol te spelen in de macro-ethiek, bijvoorbeeld wanneer het gaat over solidariteit, zorg, het verbinden en versterken van mensen.”
U zegt: “Problematisch wordt het wanneer de politiek in de plaats van de kerk probeert te komen.” Doet de politiek dat? Zo ja, waar zit het probleem?
“Neen, ik heb niet het gevoel dat de politiek dat vandaag doet. Politiek vertaalt waarden in normen die bindend worden voor iedereen. Onze sociale zekerheid bijvoorbeeld maakt solidariteit en verantwoordelijkheid verplicht. Voor mij is het wel te eng wanneer alleen waarden tellen waarvoor normen zijn uitgewerkt. Heel wat waarden van wat al dan niet geoorloofd is, liggen niet vast in wetten en decreten. En maar goed ook. Normen volstaan niet; er is tevens een onderbouw nodig waardoor ze maatschappelijke inbedding krijgen. Overigens is het de vraag wat waarden zoals verantwoordelijkheid, solidariteit, personalisme en rentmeesterschap vandaag betekenen.”
Wat is uw antwoord op die vraag?
(denkt na) “Dat de kerk die invulling mee vorm moet kunnen geven. Onze in belangrijke mate christelijke traditie en cultuur spelen hierbij een rol en daarbij zijn parabels belangrijk zoals die van de talenten en de barmhartige Samaritaan. Waarden en normen zijn abstract; we moeten ze concreet beleven en uitdragen.”
