maandag 24 september 2007

Jan Pelgrims

Vandaag nemen we de draad weer op van onze artikelenreeks over de Korbeekse senioren met Joannes Franciscus Pelgrims (alias de Frits; sommigen noemen hem Jan, weer anderen Susse). Jan Pelgrims werd geboren te Korbeek-Dijle op 8.6.1922. Hij trouwde in 1954 met zijn achternicht Irène De Greef (°Korb.D.1924). Zij hebben samen een zoon: Felix Pelgrims.

Gaan we nu op zoek naar de voorouders van Jan Pelgrims.

De eerste Pelgrims in Korbeek-Dijle was Ludovicus Pelgrims (°Rotselaar 1803/+Korb.D.1859). Hij trouwde te Korbeek-Dijle in 1825 met Anna Maria Berthels (°Korb.D.1802). Zij was een nicht van de grootvader en de grootmoeder van Dolf van den Bettel, Treis Bettel en Teike.
Ludovicus Pelgrims was de zoon van Andreas Pelgrims (+Rotselaar 1812) en Maria Catharina Geerts, landbouwers in Rotselaar.

Ludovicus Pelgrims en Anna Maria Berthels hebben waarschijnlijk de elfjarige Amandus Fagot (Mandus) verder grootgebracht nadat beide ouders van Anna Maria, die vondeling Amandus Fagot in 1814 hadden opgenomen, waren overleden. In 1844 was Ludovicus Pelgrims getuige bij het huwelijk van Amandus.
Volgens de kadasterkaart van Popp (toestand in 1854) woonde Ludovicus op de Veeweide, ongeveer op de plaats waar nu Georgette Vanden Eynde, Luc Beersaerts en Yolande Casteleyn wonen.

Ludovicus en Anna Maria kregen elf kinderen. Zeker drie ervan overleden als baby of peuter.
De jongste zoon, Carolus Pelgrims (°Korb.D.1841/+Korb.D.1919) trouwde met de Leefdaalse Amelia Wittebols (°Leefdaal 1837/+Korb.D. 1904). Zij bleven in Korbeek-Dijle wonen.
Carolus en Amelia kregen zeven kinderen waarvan zeker één als baby overleed.De oudste, Augustinus Pelgrims (den Baa) (°Leefdaal 1865/+Korb.D.1908) trouwde met de Oud-Heverlese Maria Leontina Swaerts (Tinne van den Baa) (°Oud-Heverlee 1866/+Korb.D.1938).
Augustinus en Maria Leontina kregen acht kinderen, waarvan één in 1902 als driejarige kleuter overleed. De oudste, Emiel Henri Pelgrims, geboren te Oud-Heverlee in 1888, verongelukte in 1906, nog vóór hij 18 jaar zou worden, in de kolenmijn van Ransart bij Charleroi. Vijf jaar eerder was daar reeds een andere Korbekenaar, Joannes Franciscus Bruffaerts, de vader van de Witten Boer, om het leven gekomen. De jongste zoon van den Baa en Tinne werd geboren in 1908 toen vader Augustinus (den Baa) reeds was overleden.

Maria Leontina hertrouwde in 1910 met Theophile Matthys (°Heverlee 1864/+Leuven 1912) uit Egenhoven, een broer van mijn stiefgrootvader Engelbert Matthys (Ingel Mattaës) uit Bertem.
Pas tweeëneenhalf jaar getrouwd overleed ook Theophile Matthys. De zes overlevende kinderen van Maria Leontina waren toen tussen 17 en 4 jaar oud. Moeder Tinne heeft het dan alleen moeten rooien, misschien geholpen door, of misschien nog belast met de zorg voor, haar schoonvader Carolus (+1919).

Haar vijfde kind was Felix Pelgrims (de Mens van den Baa) (°Korb.D.1901/+Korb.D.1977) die trouwde met Maria Elisa Vanderveken (Mie Tei) (°Korb.D.1902/+Leuven 1989). Felix was spoorwegarbeider. Felix en Marie kregen zeven zonen, van wie Jan Pelgrims (de Frits) de oudste was. De tweede, Carolus, overleed op tweejarige leeftijd.

Een jongere broer van Felix, Prosper, is, ongetrouwd, nog vele jaren in het ouderlijk huis op Ormendaal (het latere Schuurke) blijven wonen. Hij was alom gekend als Mos van den Baa. Maar Mos heeft zijn huis verkocht aan Frans Mees (Miëske) en Leonie Fagot (Nieke Parre) en heeft voor zichzelf een “chalet” gebouwd in de Leuvenseweg, waar nu Maria Strijmeersch (Merja van de Vleundereer) woont.
Drie zussen van Felix Pelgrims trouwden met een Bertemnaar. Ongetwijfeld zijn er nog kozijns en/of nichten van Jan Pelgrims onder de Gilis’sen, de Van Noppen’s en de Buekenhoudt’s van Bertem (Ik denk b.v. aan de schoonmoeder van politieofficier Roger Crabbé).

Wat betreft de voorouders Vanderveken van Jan Pelgrims kan ik alleen maar in herhaling vallen. In de parochiebladen van 19 en 26 april 2006 heb ik deze familie reeds uitvoerig uit de doeken gedaan. Toch één kanttekening: zowel in de Vanderveken’s, via Dorothea Berthels (Teike), als in de Pelgrims’en, via Anna Maria Berthels (de vrouw van de eerste Pelgrims in Korbeek-Dijle), zit Berthels-bloed.

Maar laten we het nu eens hebben over Jan Pelgrims zelf!
In mei 1940 werd hij als bijna 18-jarige opgeroepen voor een blitzopleiding tot Belgisch soldaat. Van hot naar her maakte hij als rekruut een echte odyssee door Frankrijk. In zijn later leven was hij spoorwegarbeider.
Naar het voorbeeld van zijn vader Felix, die kandidaat was op de lijst Cappuyns in 1938, heeft Jan Pelgrims zich ook in de gemeentepolitiek gewaagd. Bij de verkiezingen van oktober 1952 was hij lijstduwer op de lijst getrokken door Jan Baptist Vandezande. Er was toen maar één tegenkandidaat, Marcel Darche. En Jan Baptist Vandezande overleed vier dagen vóór de verkiezingen! Alle kandidaten waren bijgevolg verkozen, ook Jan Pelgrims.
Bij de verkiezingen van oktober 1958 waren er twee lijsten: nr.1 getrokken door Jozef Van Geel (Lange Jef) en nr.2 getrokken door Marcel Devijver. Jan Pelgrims was 3de kandidaat op de lijst van Jozef Van Geel. Hij kwam in de gemeenteraad door opvolging van Marcel Darche, die overleed 12 dagen na de verkiezingen.
Bij de verkiezingen van oktober 1964 was hij kandidaat op de lijst getrokken door Louis Vandermueren. Hij werd niet verkozen maar werd lid van de Commissie van Openbare Onderstand (C.O.O.).
Bij de verkiezingen van 1970 was hij opnieuw kandidaat op de lijst Vandermueren. Nu werd hij wel verkozen en daarenboven bleef hij lid van de C.O.O..
Jan Pelgrims was medestichter van Voetbalclub Korbeek-Dijle Sport, op 2de Pinksterdag 1957. Hij was ook muzikant in de Koninklijke Fanfare Sint-Cecilia. En hij was, en is nog steeds, een verwoed duivenmelker.
Het jongste kind van Augustinus Pelgrims (den Baa) en Maria Leontina Swaerts (Tinne van den Baa), dat geboren werd nadat den Baa reeds was overleden, was geen zoon maar een dochter: Maria Theresia Pelgrims (Mieke Baa).
Bij de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 1964 was Jan Pelgrims geen kandidaat. Hij kon dus ook niet verkozen worden. Hij sympathiseerde wel met de overwinnende lijst van Louis Vandermueren en werd verkozen tot voorzitter van de C.O.O. (Commissie van Openbare Onderstand).


Frits, jij hebt veel meegemaakt in je leven, in en buiten Korbeek-Dijle. Korbeek-Dijle zou Korbeek-Dijle niet geweest zijn zonder de populaire figuur van de Frits die met zijn volkse wijsheid van velen respect afdwong.
Dat je met Irène nog vele jaren samen gelukkig mag zijn!

Cyriel Letellier