Iconen tonen ons Jozef soms in een hoekje, verloren tussen de andere personages in de stal, het hoofd in de handen: hij twijfelt. Hij kent onze beproeving: die van het scepticisme en de twijfel. Hij voelt zich beproefd in wat hem het heiligste is: zijn liefde voor Maria en het plan van God over hun huwelijk. Maar hij houdt vast aan het woord van God, boven alle twijfel heen. Matteüs zegt over Jozef: ‘Hij was een rechtvaardige man.’ Maar wat is dat? Een rechtvaardig mens ben je als je niet meteen je eigen impulsen volgt, je eerste spontane reactie, als je niet zomaar doet zoals alle anderen doen, maar allereerst op zoek gaat naar de wil van God. Zelfs als die op het eerste gezicht mysterieus, onbegrijpelijk is. Jozef wil niet zelf oordelen, hij laat het oordeel over aan God. hij volgt de weg die God hem openbaart: stap voor stap, altijd verbonden met Gods wil, die dag na dag duidelijker wordt. De rechtvaardige heeft die vrijheid van hart die zich niet gebonden weet door wat ‘normaal’ is, niet door wat menselijk gesproken juist is, volgens de wet en de regels. Jozef valt niet in de strik van een rechtvaardigheid die alleen steunt op dossiers, want de realiteit is vaak veel rijker en complexer dan dossiers. Hij heeft nog een andere gave, die wij vaak missen: hij opent zich voor het mysterie van God en zijn plan. Hij weet dat er zoveel dingen zijn die zijn begrip te boven gaan. Hij houdt zich vol respect op afstand van dat grote mysterie van Maria en haar moederschap. Hij gaat binnen in de weg van ontvankelijkheid, beschikbaarheid, luisterbereidheid. Hij ontvangt Maria in zijn huis, hij neemt haar niet. Zij is niet van hem, maar van God.
Uit het boek: Een jaar met kardinaal Godfried Danneels (uitgegeven in 2009)
