woensdag 31 oktober 2018

Retrobal

Week 2018-44 - Retrobal0001

Wijsheid en geloof van Godfried Danneels: De heilige sluimert in je hart

Durf naar je binnenkant te kijken. Want in elk van jullie leeft, als een graankorrel gevallen in de goede grond van je hart, een heilige. Al wie gedoopt is en gelooft, draagt de kiem van een heilige in zich. Je zult misschien zeggen: ‘Ik ben niet heilig, je kent me niet, ik ben een arme zondaar.’ En toch: ‘Al was je kwaad rood als scharlaken, ik, zegt de Heer, maak het wit als sneeuw’ (Js 1,18). De heilige sluimert in je hart. Laat het me bewijzen. Telkens als iemand tot je spreekt, over een arm hart, een zacht, mild en barmhartig hart, dan zeg je diep in jezelf: ‘Ach, was ik maar zo! Ik zou graag zo’n barmhartig hart hebben!’ Dat is de heilige die in je spreekt. Je beste ik dat van God komt. Laat deze heilige voluit in je spreken en laat hem zeggen: ‘God, ik ben arm en zwak, maar kijk me aan, kijk naar mijn binnenkant en red mij!’

Uit het boek: Een jaar met kardinaal Godfried Danneels (uitgegeven in 2009)

woensdag 24 oktober 2018

Gelezen in TERTIO van 10 oktober 2018

“Hopen is daden stellen”

Uit een vraaggesprek van Sylvie Walraevens met Bleri Lleshi.

Bleri Lleshi, politiek filosoof en jongerenwerker: “Ik wil niemand overtuigen, alleen een andere kijk bieden. Burgers hebben recht op alternatieven voor het dominante wereldbeeld dat eigenbelang, onverschilligheid en verharding propageert.”

Bleri Lleshi’s jongste boek De kracht van hoop is een beklijvend betoog voor engagement, verzet en actieve hoop. De notie “hoop” heeft aan kracht ingeboet, stelt de Albanese Belg vast. “Gelovigen hopen op een leven na de dood – een vaag verlangen -, anderen geven zich over aan een onbestemde toekomst waarvan ze het beste hopen. Zelden zien we hoop als motor voor sociale verandering.”

U neemt het leven van Martin Luther King als leidraad voor uw betoog. Waarom?

“Het hoopvolle, geweldloze verzet van King is mijn grootste inspiratiebron. Belgische jongeren weten nauwelijks nog iets over hem, de best geïnformeerden kunnen nog net ‘I have a dream’ citeren. Verder reikt het niet. Ik wik in mijn boek de mateloze inspiratie belichten die van hem uitging, maar ik breng een andere King dan de softe Santa Claus-versie uit de mainstream media. De Amerikaanse dominee was geen doetje, hij maakte een radicale analyse van zijn samenleving. Hij zag heel helder dat economische ongelijkheid en armoede aan de basis lagen van allerlei andere problemen, zoals ziekte, zelfmoord, oorlog en milieurampen. Zijn boodschap van verzet blijft ongelooflijk actueel, want de ongelijkheid in de huidige wereld had King zich zelfs niet kunnen inbeelden. Dat vandaag acht mannen evenveel bezitten als de 3,6 miljard armste mensen, dat een ceo niet 25 maal – zoals in Kings tijd – maar duizenden keren het loon van zijn laagstbetaalde werknemer verdient, dat bedrijven als Amazon moderne slavernij toelaten… daar moeten we ons tegen verzetten. In naam van een grotere rechtvaardigheid.”

Wijsheid en geloof van Godfried Danneels: ‘Trinitarische’ mensen

Voor sommigen onder ons is de Drie-eenheid het verwarrende pakket van ‘drie-in-één’, veel te complex om er lang bij stil te staan en zonder impact op ons leven van gebed en christelijke praktijk. Zonder dan nog te spreken van die bevreemdende constructie van de ‘driehoek met het alziende oog’ die je vroeger kon zien in veel huiskamers. Anderen vinden het een onbegrijpelijk geheim dat ons verstand ver te boven gaat. En toch! De Drie-eenheid is zoveel meer. Voor elk gebed en voor het hele leven is ze de onuitputtelijke bron om uit te drinken. Christenen zijn ‘trinitarische’ mensen. Omdat heel ons wezen en zijn bevloeid worden door die liefde die ontspringt aan het drie-ene hart van God. We leven uit, van en naar die liefde toe. Uit God zijn wij geboren, door een God van liefde worden we gedragen; naar die haard van liefde zijn wij op weg. De Drie-eenheid is liefde zonder meer. En liefde is onze hartslag en de zenuw van al ons doen en laten. Vanaf ons ontstaan tot aan het einde zijn we gevat in de omhelzing van die liefde, gekoesterd in de heilige Drievuldigheid. Jezus heeft ons niet geleerd trinitarisch te denken, hij leerde ons ermee te leven. De Drie-eenheid woont en leeft in ons hart, lang voordat we er woorden voor hebben gevonden.

Uit het boek: Een jaar met kardinaal Godfried Danneels (uitgegeven in 2009)

woensdag 17 oktober 2018

Wijsheid en geloof van Godfried Danneels: Een christen met angst?

Godsgeloof schakelt angst niet uit, maar het leert je ermee te leven, en het leert je ook het op te lossen. Als je in God gelooft, heb je wortels. En een van de redenen waarom mensen van deze tijd angstig zijn, is dat wij onze wortels kwijt zijn. Wij staan niet meer in de grond, we staan los. Wie gelooft kent zijn wortels: hij weet waar hij vandaan komt, hij weet dat hij het leven heeft gekregen, dat er ergens binnen in hem een bron is die voortdurend stroomt, die hem in leven houdt en het leven rijker maakt. Een bron die altijd blijft. Dit fundamentele gevoel dat je er niet alleen voor staat, wordt je door God gegeven en maakt je angst leefbaarder. Het neemt die niet weg, maar het neemt wel de dubbele bekoring weg waar een angstig mens aan ten onder kan gaan: de angst willen verdoven en het heil buiten jezelf zoeken in geneesmiddelen of andere sussertjes, in plaats van de bevrijding van je angst te zoeken, niet in iets maar in Iemand. De andere bekoring is dat je helemaal depressief wordt en je laat gaan omdat je verzinkt in eenzaamheid. Die twee gevaren van de angstige mens, die we allemaal zijn in deze moderne tijd, worden door het Godsgeloof bezworen. Omdat God blijft.

Uit het boek: Een jaar met kardinaal Godfried Danneels (uitgegeven in 2009)

woensdag 10 oktober 2018

Gelezen in TERTIO van 26 september 2018: “Ervaring van God-Schepper opent deur voor God-Vader”

Uit een vraaggesprek van Sylvie Walraevens met Guy Martinot.

Vijftig jaar geleden ontdekte jezuïet Pierre van Stappen de ruïne van het uitgestorven bergdorp La Viale in de meest Spartaanse streek van Frankrijk: de Lozère. De moeizame heropbouw schonk leven aan een village de prière waar sinds 1968 27.000 zoekers de weldaad proefden van natuurschoon, soberheid, handenarbeid, stilte, gebed en gemeenschapsleven. Vandaag leidt Guy Martinot de gemeenschap.

Guy Martinot (1935) is jezuïet en medebroeder van La Viale-stichter Pierre van Stappen. Hij was jarenlang hoogleraar Sociologie aan de UCL. Martinot is een “Vialois” van het eerste uur en sinds de dood van Van Stappen referent van alle sites van de gemeenschap. Als bezinningsbegeleider – op 83-jarige leeftijd staat de teller op meer dan 700 jeugdretraites – zette hij talloze jongeren op de sporen.

Zet de ervaring van authenticiteit jongeren uiteindelijk op het spoor van de religieuze ervaring?

“Van de bijna 27.000 jongeren en volwassenen die La Viale bezochten, is slechts 2 % pratikerend gelovig. Jongeren verwerpen alles, ook het beeld van God als Vader – ze kennen de zwakten van hun ouders te goed. Daarom moet je niet beginnen met God de Vader, zelfs niet spreken over God, maar hun de ervaring van God-Schepper aanreiken: de pure avondlucht, de indrukwekkende sterrenhemel, de oerkracht van het vuur bij een bosbrand, de wassende rivier tijdens de overstromingen, de groei van de kastanjebomen, de rotsformaties… Plots ervaren ze dan het geluk klein te zijn en overweldigd te worden. In het gewone leven heerst concurrentie om de sterkste, de rijkste, de mooiste te zijn. De ervaring van God-Schepper gooit hun innerlijke leven volledig om: ze zijn niet langer het centrum van de wereld waar al het bestaande in dienst van staat.”

La Viale herstelt vaak waardevolle tradities in eer. Getuige daarvan ook jullie laatste bouwproject: een begijnhof in Brussel. Hoe werd die vervlogen woonvorm een innovatief pastoraal experiment?

Begijnhoven zijn in vele opzichten inspirerend. Ze hebben een aantrekkelijke architectuur: bescheiden maar harmonieus, met mooie binnentuinen en kerken. Bovendien waren zij in het verleden een interessant sociaal project. Door de oorlogen bleven veel vrouwen alleen achter, zonder een noemenswaardige plaats in de middeleeuwse samenleving. Zij hebben zichzelf georganiseerd en gemeenschappen gevormd, met een zekere onafhankelijkheid ten opzichte van de bisdommen en de kerk. Het begijnenleven kende economische activiteiten zoals kantklossen en had dagelijkse gebeds- en mistijden. Niet zelden vond men er ook een vorm van mystieke waanzin.”

“Dat alles – behalve de mystieke buitenissigheid – kenmerkt ook ons begijnhof: een evangelische groepswoonvorm, die we zonder enige subsidie bouwden om onze vrijheid te vrijwaren. In steden sterven jaarlijks veel mensen in totale eenzaamheid. Dat raakt mij diep en vormde de aanzet voor ons project. Een begijnhof is een dorp in het midden van de stad waar mensen elkaar kennen en solidair leven, terwijl ze volop profiteren van het stadsnetwerk. Voor jonge gezinnen is het bovendien moeilijk een betaalbare woning te vinden. Daarom hebben wij twintig financieel toegankelijke wooneenheden gebouwd. ’s Morgens delen we het ochtendgebed en het ontbijt. Voorts helpen de bewoners elkaar en verzorgen ze de mis, onder andere met een koor. Ze vangen ook enkele vluchtelingen op. De Béguinage Viaduc ademt dezelfde geest als de andere plekken van La Viale: het warme menselijke contact, de soberheid en het kosteloze en hun organische ontwikkeling.”

Jullie verdiepen de christelijke traditie, maar onderhouden tegelijk een jarenlange relatie met moslims. Waarom?

“Onze band met de islam is niet institutioneel, maar vriendschappelijk. Een van onze beste vrienden, priester en vredesactivist Paolo Dall’Oglio, die in Syrië door IS werd ontvoerd en wellicht gedood, pleitte ervoor vooral aandacht te hebben voor de bescheiden pratikerende moslims, hun eerlijke geloof en hun overgave aan God. Net zoals wij in La Viale, bidden zij driemaal per dag en ze vasten jaarlijks. Het zijn mensen met een enorme gastvrijheid. Hun nederige geloof is pure genade voor het Westen dat zich in rijkdom en egoïsme verliest. Ik geloof sterk in de these van Paolo dat er genade schuilt in de ontmoeting met die gewone gelovigen, die niets te maken hebben met het terrorisme – hun schaamte, hun verdriet?”

Wijsheid en geloof van Godfried Danneels: Altijd onderweg

De echte evangelist is een ‘mens onderweg’, hij gaat van de ene plaats naar de andere, hij verplaatst zich voortdurend. Bovenal sterft hij zelden in zijn bed… omdat hij zo vaak in tegenspraak is met zijn tijd dat hij er de tol voor betaalt. Het verbaast mij een beetje dat we in ons land zo weinig tegenstand krijgen. Misschien spreken we niet duidelijk genoeg. Dat doet een evangelist wel: hij komt, hij spreekt, hij vertrekt… Natuurlijk begint het werk pas als hij weg is. Mensen die zich bekeren zijn wat uit hun evenwicht: vaak gaat een bekering over emoties: je wordt geraakt. Dan is het tijd dat de herder komt die blootlegt wat er allemaal onder het ogenblik van bekering schuilgaat. De herder is anders dan de evangelist: hij blijft geruime tijd, zoals Jakobus in Jeruzalem. Hij onderricht over God als Schepper, die zijn zoon Jezus heeft gezonden, over het leven van Christus, zijn leer, zijn lijden, sterven en verrijzen, over de kerk en haar sacramenten. We hebben zoveel verschillende charisma’s nodig in onze kerk!

Uit het boek: Een jaar met kardinaal Godfried Danneels (uitgegeven in 2009)

zondag 7 oktober 2018

Gelezen in TERTIO van 19 september 2018

1 . In het boek Onder rectoren. Achter de schermen van onze universiteiten van Remi Amkreutz toont Rik Torfs zich bezorgd om de K van de KU Leuven. Door het nutsdenken verliezen de universiteiten volgens hem hun unieke karakter. Leuven is in zijn ogen geen katholieke universiteit meer. “Denk je dat er binnen de inrichtende overheid ooit is gediscussieerd over de traditie, het erfgoed of de toekomst daarvan? Er worden alleen uiteenzettingen over geld en activiteiten gegeven. Een uitwisseling over fundamentele ideeën? Never”, verzucht de kerkjurist.

2 . Op 14 september maakten de Algerijnse bisschoppen bekend dat de zaligverklaring van 19 martelaars van de moslimterreur in hun land in de jaren 1994-1996 plaatsvindt op zaterdag 8 december, feest van de onbevlekte ontvangenis, in het Mariabedevaartsoord van Oran. Het gaat onder anderen om Pierre Claverie, de bisschop van Oran, die omkwam bij een bomaanslag na een gedachtenisviering voor de zeven vermoorde trappisten van Tibhirine die eveneens zalig worden verklaard. Ook de Antwerpse witte pater Charles Deckers en drie confraters die samen in Tizi Ouzou werden vermoord, behoren tot de nieuwe zaligen.

3 . “Je kan niet in God geloven en deel uitmaken van de maffia”, zei paus Franciscus op 15 september bij zijn bezoek aan de Siciliaanse hoofdstad Palermo. “Leven betekent liefde, niet haat en wraak.” De reis stond in het teken van de 25ste verjaardag van de moord op de anti-maffiapriester Pino Puglisi. Die werd in 1993 in Palermo om het leven gebracht, nadat hij zijn leven gewijd had aan het losweken van jongeren uit de handen van de georganiseerde misdaad. In 2013 werd hij zalig verklaard. (Emmanuel Van Lierde)

Scherpenheuvel 2018

Op donderdag 6 september 2018 hielden de fietsers van OKRA Korbeek-Dijle hun jaarlijkse tocht naar het Mariaoord in Scherpenheuvel. Ze oogden allemaal blij en fit. Met de zegen van Maria konden zij de rit naar huis weer aan.

Week 2018-40 - Scherpenheuvel 2018

Wijsheid en geloof van Godfried Danneels: Allemaal hetzelfde eindstation?

Er heerst ontmoediging op het missiefront. Daar zijn meerdere oorzaken voor. De meest bedenkelijke is het religieuze relativisme: ‘Waarom nog evangeliseren? Alle godsdiensten zijn toch gelijkwaardig en ze hebben allemaal dezelfde God als eindstation. Neem de trein die voor je deur stopt en stap in de godsdienst van je continent.’ Zo’n redenering vindt geen steun in wat Jezus heeft gewild. Vaticanum II stelt wel dat je tot heil kunt komen in andere godsdiensten als je geweten recht is en je het volgt, maar ook dan gebeurt dit nooit los van Christus. Eerder wijst dit religieuze indifferentisme op de sluipende overtuiging dat godsdienst eigenlijk nog van weinig belang is. Men heeft het gordijn van de hemel al dichtgetrokken en godsdienst herleid tot een facultatieve bezigheid of een stuk cultuur. Soms verliest men de moed omdat er nog zo weinig missionarissen opstaan en gaan – bij ons in elk geval. Dan is de bekoring groot om te denken dat het voorbij is en dat de congregatie het best de sleutel onder de mat kan leggen. Maar is dat wel zo? Het is toch hier dat het charisma van de stichter heeft geleefd! Europa heeft zoveel doorstaan. De jonge kerken kunnen die ervaring best gebruiken. Op voorwaarde natuurlijk dat wij ze hier gelovig doormaken en datgene nooit verliezen waarop alles steunt: Godsvertrouwen. ‘Kleingelovigen,’ zegt Jezus, ‘waarom heb je getwijfeld?’ (Mt 14,31)

Uit het boek: Een jaar met kardinaal Godfried Danneels (uitgegeven in 2009)