woensdag 24 september 2014

Getuigenissen over Wereldoorlog I in Bertem–deel 6

Parochie Corbeek-Dijle – Leuven

Documenten betreffende de Belgische kerkgeschiedenis voor de jaren 1914 tot 1918

Toelichting:

Tegen 20 april 1919 (Paasdag) moesten de pastoors hun verslag opgestuurd hebben. Aan deze bevragingsoproep werd door de parochieclerus in wisselende mate gehoor gegeven. Sommige verslagen zijn nauwgezet volgens de opgegeven vragenlijst gestructureerd, andere zijn eerder een ‘vrije oefening’. De lengte van de verslagen varieert – van zeer uitgebreid tot één of twee velletjes. Hier en daar stuurde een pastoor een laconiek briefje naar het bisdom met de mededeling dat er tijdens de oorlogsjaren in zijn parochie niets bijzonders gebeurd was.

Ook pastoor Lievens van Korbeek-Dijle opteert er voor, zoals zijn collega in Leefdaal, om in het Frans te antwoorden op de tweetalige vragenlijst. Wat eigenlijk voor die tijd niet uitzonderlijk was, als we voor ogen houden dat ook de priesteropleidingen in het aartsbisdom Mechelen toen nog quasi homogeen in het Frans gebeurden.
Minder gewoon is wel de stijl die pastoor Lievens hanteert: haaks op de objectieve waarneming die voorgeschreven wordt in de handleiding bij de vragenlijst (zie onze toelichting bij het Bertems verslag), maakt hij van zijn rapport eerder een pamflet. Het staat immers bol van een nauwelijks verholen afkeer en steevast gebruikt hij het (scheld)woord “boches” waar hij “Allemands” bedoelt.

Verslag

De inval van de Duitsers in mijn parochie geschiedde op 19 augustus ’14.

De Belgen hadden de brug over de Dijle, die op driehonderd meter van Korbeek-Dijle ligt, opgeblazen.
De vijand was woedend omdat hij zich in zijn triomftocht naar Tervuren (richting Parijs ?) gestuit zag, en stelde de dorpspastoor en de veldwachter – de enige gezagsdragers die op hun post waren gebleven - daarvoor verantwoordelijk. Ze werden gegijzeld, geslagen, met pistolen bedreigd en als slaven behandeld, zulks gedurende de hele nacht.

De slechte behandeling die de Duitsers de arme, eerbiedwaardige pastoor, de heer Bogaerts (mijn voorganger) hebben aangedaan, heeft in sterke mate bijgedragen tot zijn gedwongen, vervroegde opruststelling (ontslag om gezondheidsredenen) op het eind van het jaar 1916.

Plechtige Communies der kinderen:

jongens

meisjes

1913

16

14

1914

19

17

1915

10

11

1916

15

11

1917

13

9

1918

16

12

Uitgereikte communies

1913*

ca. 13.000

1914*

ca. 14.000

1915*

ca. 16.000

1916*

ca. 15.000

1917

14.500

1918

14.340

* vlg. verklaring van mijn voorganger

De dertien opgeroepen militairen zijn allen teruggekeerd, met uitzondering van Jules Mommaerts die overleden is na zijn terugkeer uit Duits gevangenschap.
Er waren geen vrijwilligers en niemand werd weggevoerd [naar Duitsland]

[Vergelijkende tafel der geboorten en sterfgevallen bij de burgerlijke bevolking van 1913 tot 1918.]

Overlijdens

Geboorten

1913

13

21

1914

7

24

1915

13

14

1916

6

17

1917

12

10

1918

13

12

Ik ben pastoor geworden van Korbeek-Dijle op 31 januari 1917, en ik kan me niet beklagen van de Duitsers, om de eenvoudige reden dat ik ze niet te zien kreeg.

Bij de evacuatie hebben ze getracht me te dwingen [de sleutels van ] de kerk te overhandigen voor de manschappen in hun “zegevierende” aftocht. Ze hebben ze niet gekregen en ze hebben me niet gefusilleerd, hoewel ze me er mee bedreigd hadden.
De veldwachter en de burgemeester van deze gemeente hebben er welwillend voor gezorgd dat ik van dat onheil gevrijwaard bleef.

De Duitsers namen het me vooral kwalijk dat ik van bij het prille begin van de wapenstilstand de tricolore vlag heb bovengehaald.

Een Duitse generaal weigerde in de pastorie te logeren in de schaduw van dat vaandel. Hij pakte zijn biezen en bagage en vond een onderkomen bij de familie Jespers.
Ongeluk is niet [noodzakelijk] “generaal”.
De grote Duitse aftocht verliep, zoals overal, in de grootste wanorde, en we waren opgetogen als we eindelijk de lachende en vriendelijke gezichten zagen van de Franse officieren en soldaten die zich als echte ‘gentlemen’ gedroegen.

Ad Majorem Dei Gloriam
E. Lievens, pastor.

De klokken

De brand van 1858 die de kerk vernielde, spaarde evenmin de klokken.

Sinds het opbouwen der nieuwe kerk moest men zich tevreden stellen met een klok die in 1859 door den E.H. Caers en zijne zuster geschonken werd.

Zij draagt voor opschrift (vertaald uit het latijn):

Mijn naam is Bartholomeus

Ik werd gewijd door de Zeer Eerwaarde Heer Craspaert, deken van Leuven
Peter: Z. E. H. Caers , vicaris te Leuven

Meter: vrouwe Lucia Caers, geb. Gheloe

Pastoor Egidius Van der Auwera uit Put.

A L.J. Van Aerschodt erfgenaam van

A.L. Van den Gheyn , goot mij in brons, 1859

Zij weegt 1200 pond

Een tweede klokje, wegende 340 kilo

werd aangekocht in oktober 1912. Zij koste 1480 fr.

Zij draagt voor opschrift: Mijn naam is Stephanus.

De wijding vond plaats den 22 oct. 1912

door den Z. E. Heer Ceulemans, deken te Leuven.

De peter was E.H. Cappuyns, inspecteur

De meter Jufvr. M. Bogaerts, zuster van Mijnheer Pastoor.

Corbeek 17-2-1918

get. E. Lievens, pastor.

Raf van der Donckt

Pausen in Rome en in Avignon

(naar het artikel “Westers schisma overwinnen en eenheid herstellen” van Emmanuel Van Lierde in TERTIO van 20 augustus 2014)

Sinds 1305 leefden de pausen “in ballingschap” in Avignon omdat het in Rome niet veilig was. Het waren allemaal pausen van Franse origine.

In 1377 keert Gregorius XI, de laatste Franse paus, terug naar Rome. Maar hij overleed reeds in 1378.

Daarop kozen 16 kardinalen in Rome Urbanus VI tot opvolger.

Maar 11 Franse kardinalen hielden een nieuw conclaaf en verkozen Clemens VII tot paus, en die vestigde zich in Avignon. In 1394 volgde Benedictus XIII hem op in Avignon. Zij werden door de geschiedenis niet erkend als paus. Hun rangnummer kwam opnieuw beschikbaar.

In Rome kwamen achtereenvolgens na Urbanus VI:

-Bonifatius IX in 1389

-Innocentius VII in 1404

-Gregorius XII in 1406

Rome getrouwe en Avignon gezinde kardinalen hielden in 1409 samen een Concilie in Pisa. Ze zetten de pausen Benedictus XIII van Avignon en Gregorius XII van Rome af en kozen Alexander V als enige paus. Deze overleed echter kort daarna en hij werd opgevolgd door Joannes XXIII.

Maar Benedictus XIII en Gregorius XII weigerden af te treden, zodat de christenheid opgescheept zat met drie pausen.

Joannes XXIII, de paus met de grootste aanhang, riep een Concilie samen in Konstanz. Op 5 november 1414 opende hij in de kathedraal het Concilie. Kerk- en wereldleiders met hun gevolg zouden er meer dan drie jaar lang vergaderen en besluiten uitvaardigen.

Steeds meer won de overtuiging veld dat om het schisma te overwinnen het noodzakelijk was dat de drie pausen aftraden. Joannes XXIII, die op de vlucht sloeg, werd in mei 1415 afgezet wegens simonie (het verkopen van geestelijke goederen voor geld) en ketterij. Het rangnummer XXIII bij pausnaam Joannes kwam opnieuw beschikbaar.

Op 4 juli 1415 trad Gregorius XII terug en alleen Benedictus XIII bleef over. Maar deze bleef weigeren om af te treden en hij werd op 26 juli 1417 geëxcommuniceerd als schismaticus en ketter. Ook zijn rangnummer kwam opnieuw beschikbaar.

Pas daarna kon een nieuwe paus worden gekozen en succesvol een einde gemaakt aan het westerse schisma. Op 11 november 1417 werd door 23 kardinalen in conclaaf unaniem Martinus V tot paus verkozen.

Na nog een vruchteloze poging om ook het oosterse schisma (de orthodoxen) ongedaan te maken werd op 22 april 1418 het Concilie van Konstanz afgesloten.

Bij de dood van paus Martinus V in 1431 was een zekere rust in de kerk teruggekeerd, al zouden weldra reformatoren (bijvoorbeeld Maarten Luther, °1483, navolger van de op de brandstapel geëindigde Jan Hus en Hiëronymus van Praag) de vrede verstoren.

Gebed Van De Week: Geef Ons Vandaag Het Brood Dat Wij Nodig Hebben

Wij bidden U, Heer,

om voedsel voor vandaag,

genoeg om van te leven,

niet te weinig maar ook niet meer dan nodig.

Het lijkt zo evident voor ons, Heer,

maar dichtbij en veraf

lijden zoveel mensen dagelijks gebrek

aan het meest noodzakelijke.

Scherp onze aandacht, Heer,

opdat wij hen niet vergeten.

Moedig ons aan

om onze tafel met hen te delen.

Wij bidden U ook, Heer,

om geestelijk voedsel,

genoeg om van te leven,

niet te weinig, niet meer dan nodig.

Het aanbod is groot, Heer,

de afleiding ook.

Scherp onze aandacht

op uw Woord.

Moedig ons aan het op te nemen

en goed te kauwen

zodat het verteert

tot smaakvolle kracht

om rijkelijk van te leven.

Uit het boek Onderweg van Wies Merckx

woensdag 17 september 2014

Getuigenissen over Wereldoorlog I in Bertem - deel 5

(Vervolg) Antwoorden op de Vragenlijst van het Bisdom-1919

Vragenlijst 1919 v/d Belgische Bisdommen aan de parochies over het verloop van WO I

e/ [De toestand der vrije scholen. Opgelegd programma, voertaal, gewoon en buitengewoon schooltoezicht, - uitkering der schooltoelagen, - het onderwijzend personeel]
Niets te melden

f/ [Patronaten, - werken voor schoolgaanden en werken voor de jeugd, - werken voor volwassenen. -Beperking der vergaderingen door de bezettende macht; - ander oorzaken van ontreddering – Liefdadigheidswerken.]
Hiervoor moest men toelating vragen.

g/ [Wegvoeren der werklieden. Treffende feiten; - namen der werklieden in Duitsland overleden of later in België door ontbering omgekomen; - overzichtstafels]
Niets gebeurd

h/ [Ondersteuningswerken. Aard, bestuur, bijzonder doel, uitslagen. Overzichtstafels. Toestand van werk en nijverheid, armoede.]
Een bijzonder comité heeft altijd met vrucht gewerkt: onmogelijk hierover bijzonderheden te bezorgen, vermits wij ze niet bezitten.

i/ [Gerechtelijke vervolgingen. Namen der beschuldigden, grieven, gerechtsleiding, uitslag van het proces - De politieke gevangenen in België gestorven. Een uitgebreide aantekening zal aan de terechtgestelden gewijd worden. - Oorlogsbelastingen, boeten, uitbuiting der bevolking.]
Niets te melden.

n°10 [Naam, voornaam en dienststaat der parochiële geestelijken en ook der andere, zowel wereldlijke als kloosterlingen]-
Niets te melden.

[Korte overzichttafel der parochianen onder de wapens geroepen of die vrijwillig hebben dienst genomen - ]
aantal opgeroepen soldaten: 90 - aantal vrijwilligers: 10 – aantal weggevoerden: geen
[Getal en namen der gesneuvelden in den oorlog, der verminkten ..-]
aantal gesneuvelde Bertemnaren : 12, één verminkte.

Vergelijkende tafel der geboorten en sterfgevallen bij de burgerlijke bevolking van 1913 tot 1918.

 

geboorten

Overlijdens

waaronder volw. parochianen’

waaronder jonge parochianen’

overl. in ‘t klooster

1913

77

58

23

16

19

1914

66

59

23

15

21

1915

52

64

25

13

26

1916

41

55

16

9

30

1917

38

85

23

12

50

1918

48

118

40

21

57

n°11 [– Huiszoekingen in kerken of kloosters. – Opname of inbeslagname van klokken. Opschriften van verbrijzelde klokken]
Zonder toelating te vragen, is een Duits onderofficier, vergezeld van een burger, op den toren en hoogzaal gegaan, hebben aantekeningen gemaakt en zijn na enige minuten vertrokken.

Toelichting: Moritz von Bissing, gouverneur-generaal van België namens de Duitse bezetter, kwam in een moeilijke situatie toen hij, tegen zijn persoonlijke overtuiging in, midden 1916 de zeer onpopulaire verplichte tewerkstelling in België moest afdwingen en in februari 1917 de opeisingen van koper, brons en tin. Mercier protesteerde fel tegen deze maatregelen. De opeisingen van de grondstoffen bleef rusten tot in februari 1918 de kerkelijke overheid gevraagd werd een lijst van klokken en orgels aan de bezetter over te maken. Door tussenkomst van de Duitse kardinalen bleven de kerkklokken in België gespaard.
Dit had blijkbaar wel voor gevolg dat aan het inventariseren van alle klokken die in de parochiekerk maar ook in kapellen en kloosterkerken aanwezig waren, hoge prioriteit werd gegeven in de vragenlijst. In nagenoeg alle parochieverslagen (soms heel summier qua antwoorden) die we konden nakijken komt een beschrijving van de klokken voor. (Zie verder).

n°12 [Feiten van verscheiden aard. Grensversperring, - de aanwervingsdienst over den draad. – Daden van vaderlandsliefde of offerbereidheid. – Plichtverzakingen. – Vaderlandse betogingen
Niets te melden.

n°13 [-De ontruiming. –Houding der vijandelijke legers. – Voorvallen en misdaden]
Niets te melden.

n°14 [– De bevrijding. – Intrede der Belgische of verbondene legers. – Godsdienstige plechtigheden. – Terugkeer der gevangenen en uitwijkelingen. – Gedenktekens]
Er wordt een gedenkteken opgericht, door inschrijving der parochianen bekostigd, op de graven der 3 Belgische soldaten op 19 aug. 1914 te Bertem gesneuveld.
Er zal in de kerk ook een gedenkteken geplaatst worden waarop de namen der gesneuvelde Bertemnaren gebeiteld worden.

Dit verslag is voorgelezen en goedgekeurd te Bertem den 17 april 1919 door

Den schatbewaarder den pastoor de voorzitter van het Bureel
van de kerkfabriek van de kerkfabriek

Eng. Pinnoy K. Nelo Guil. Donnij

Parochie Bertem bij Leuven

A De grootste klok
1° is in den kerktoren
2° haar naam is St Eloy
3° zij is gegoten in 1861 door A.L.J. Van Aerschodt
4°(vermits het gewicht ons onbekend is ziehier de grootte, zonder de bovenste oog waarin zij hangt:
1,10 m. onder, op 0,88 m. hoog
5° toon: fa-dièse
6° Er staat op, in vooruitspringende letters:
Gemeenteklok : de Heeren Fr Debontridder, burgemeester, H. Vrebos en Feytens schepenen, P.J. Dewals, J. Demuylder, J. F. Van Billoen, G. J. Van Hamme, raadsleden.
Pastoor C. Stevens.
Sanctificatur in honorem Sti Eligii: ad Patrini Fr. Debontridder et Mme Van Hamme
Gegoten door A.L.J Van Aerschot, major successor van A. L. Van den Gheyn. 1861

B De kleinere klok
1° is in den kerktoren
2° haarnaam is St. Pieter ter Banden
3° zij is gegoten in 1861 door A.L.J. Van Aerschodt
4° (vermits het gewicht ons onbekend is) ziehier de grootte, gelijk voor A
hoogte 0,78 m. onder 1,00 m.
5° toon: sol
6° Er staat, in vooruitspringende letters:
Sanctificatur in honorem Sancti Petri apostoli Patrini
Patrini: G. Van Hamme, Mme De Smet, née Josephine Van Geertruyen
Cura pastoris C. Stevens
Gegoten door A.L.J. Van Aerschodt, major successor van A. L. Van den Gheyn. 1861

C de klok
1° is in den toren der kapel van het klooster
2° haar naam is St. Vitalis
3° zij is gegoten in 1894 door Ed Michiels -Moeremans te Doornik
4° vermits het gewicht ons onbekend is, ziehier de grootte:
0,49 m. hoog, 0,60 m. doorsnede van onder
5° toon: fa
6° Er staat op: Gegoten te Doornik door Edw. Michiels –Moeremans in ’t jaar O.H. 1894
Patrini: Bruno Beyaert , Melle E. Herinckx.

Berthem 20 feb. 1918 – quod attestor C. Nelo, parochius

Raf Van der Donckt

Gelezen In Tertio Van 3 September 2014

Quote: “Iedereen verlangt meer dan samen op de foto te staan”

Gents bisschop Luc Van Looy pleit ervoor ook in een vluchtig contact zoals een selfie een uitnodiging tot echte ontmoeting te zien (Kerkplein, september)

Verminkte seminaristen mochten geen priester worden

Uit een artikel van Geert Delbeke

De Eerste Wereldoorlog woelt veel naar boven, letterlijk en figuurlijk. Een Duits volkskundeboek over mensen in oorlog delft een min of meer vergeten kwestie op: door de oorlog verminkte seminaristen mochten geen priester worden. Het Duitse weekblad Christ in der Gegenwart (Christus in de tegenwoordige tijd) zocht verder.

Bij de duizenden door de oorlog verminkte soldaten waren ook seminaristen. Zij werden extra zwaar getroffen door hun invaliditeit. Want, zo heet het, alleen een smetteloze priester kan een ritueel rein offer opdragen.

Van waar komt deze opvatting van priester en eucharistie?

Paulus schrijft in zijn Brief aan de Romeinen: ik vraag u om uzelf als een God welgevallig offer in Gods dienst te stellen, want dat is de ware eredienst. Het kwam bij christenen niet aan op een strikt te volgen zuiver ritueel maar op de gezindheid van Jezus Christus.

Maar al in de late oudheid zet zich de ritualisering door met exacte voorschriften. Het geestelijke offer van Christus wordt steeds meer een materieel offer. De uitvoering daarvan wordt onderworpen aan allerlei voorschriften, ook voor de priester zelf. Het ritueel moet immers feilloos verlopen, een geringe afwijking ervan maakt alles ongeldig. De gave moet zuiver zijn en natuurlijk ook de handen die de gave aanreiken. Tot het smetteloze karakter van de priester gaat mettertijd ook de seksuele onthouding behoren. En natuurlijk ook het intacte lichaam.

Nog tijdens de oorlog groeide in Duitsland het protest tegen de strikte houding van Rome in de afwijzing van verminkte seminaristen. De aartsbisschop van Freiburg wees op het dringende priestertekort. En zou het volk de door de oorlog verminkte priester juist niet eren? Waren zulke priesters niet het bewijs dat de katholieke clerus het vaderland trouw had gediend? Tegen het einde van de oorlog versoepelde Rome het beleid ten aanzien van de groeiende stapel dispensatieaanvragen. In 1918 erkende paus Benedictus XV met een zwaar hart dat deze verschrikkelijke oorlog de kerk ertoe dwong niet in alle gevallen van lichaamsverminking een wijdingsbeletsel te zien. Het lichaam van de priester toonde nu de door de oorlog getekende mens. En dat is het begin van de omgekeerde beweging: van de priester als cultusfiguur naar de priester als voorganger van een gemeenschap die zich in haar geheel met Jezus Christus aan God opdraagt. Of hoe een oorlog ook bressen slaat in oude theologische en liturgische muren.

Tot zover Geert Delbeke

Gebed Van De Week: Op Aarde Zoals In De Hemel

Soms ervaren wij de dagen

als een hemel op aarde:

vreugde overspoelt ons,

diepe vrede omringt alles wat ons overkomt,

we kunnen zingen van geluk.

Bedankt, Heer,

om dat overrompelend gevoel,

om zoveel goeds en schoons,

om de intense ervaring van uw hemel

op aarde.

Moedig ons aan, Heer,

om te geven van onze overvloed,

om te delen van wat niet eens het onze is.

Dan heiligen wij uw Naam,

dan wordt uw Rijk zichtbaar

en werken wij aan wat Gij verlangt:

de hemel op aarde!

Uit het boek Onderweg van Wies Merckx

woensdag 10 september 2014

Korbeek Kermis 2014: Vrede in alle kleuren

Week 2014-37 - DSC00280Week 2014-37 - DSC00287Week 2014-37 - DSC00288Week 2014-37 - DSC00289

Op zondag 24 augustus 2014 vierden wij Korbeekkermis. De festiviteiten openden met een eucharistieviering op de parking van de Parochiale Gebouwen voorgegaan door Daniel Taillieu. Bij het openingsgebed baden wij samen:

Goede God, schenk ons eenvoud van hart

en openheid van geest

om de boodschap van deze kermiszondag

tot ons te laten komen.

Geef ons de kracht

om in de drukte van het alledaagse

de vrede kleur te geven rondom ons

en in uw grote wereld.

Dat vragen wij U voor vandaag en alle dagen.

Na de consecratie baden wij voor alle slachtoffers van het oorlogsgeweld, en bliezen twee trompetters van de Harmonie de Last Post. Een kippenvelmoment!

Ook alle andere activiteiten georganiseerd door de verenigingen kenden, mede dank zij het goede weer, een groot succes.

Feest van de gezinnen

Op zondag 14 september 2014 wordt er in Scherpenheuvel vanuit het aartsbisdom een vicariale gezinsbijeenkomst georganiseerd in het teken van huwelijk en gezin. Om 10.30 u is er in de Mariahal een eucharistieviering opgedragen door mgr. Lemmens en om 15.30 u de gezinszegen.

Voor meer informatie zie website www.feestvandegezinnen.be

Gebed van de week: Laat uw wil gedaan worden

Heer,

slechts door het werk van onze handen

kan uw wil gedaan worden.

Zovele vrouwen en mannen

door alle tijden heen

zijn ons voorgegaan

in het verlangen naar U

en in hun antwoord op uw roepen.

In Jezus’ leven vinden wij

inspiratie voor de dingen die we kunnen doen,

enthousiasme om vol te houden

en de zekerheid dat Gij bij ons blijft.

Vuur ons aan, Heer,

door uw Geest.

Maak dat Gij zichtbaar zijt

in het werk van onze handen.

Niet mijn wil

maar uw wil geschiede.

Uit het boek Onderweg van Wies Merckx

woensdag 3 september 2014

Getuigenissen over Wereldoorlog I in Bertem - deel 4

Lijken begraven en ontgraven
De Duitse en Belgische soldaten, die ter plaatse gesneuveld waren op 19 aug. 1914, werden voorlopig door de overheid van Bertem ter plaatse begraven.
In februari 1915 heeft E. Pater Claes der Kapucijnen van Leuven, met de Duitse overheid die 4 lijken komen ontgraven en kisten en dan in ’t bijzijn van den Burgemeester, op het kerkhof van Bertem, 30 meters zuidwaarts van den toren en 25 meters van den westenmuur voor goed begraven nevens den bovengemelde gekwetste en overleden Lehoucq, zodat er 3 belgische soldaten nevens elkander begraven liggen en daarnevens 2 Duitse soldaten.
In maart 1915 is de Duitse officier (n°4) ontgraven en naar Duitsland overgebracht; er zijn dus nog 4 graven: n° 1, n°2, n°3 en n°5.
De Belgische graven zijn door onbekende personen versierd.

Klooster der Zusters van Liefde te Bertem
De Eerwaarde Zusters hebben geen last gehad, vermits de vlag van het Rood Kruis er altijd uitstak; slechts 1 soldaat is er verpleegd geworden.

Bertem, den 19 juni 1915
K. Nelo, pastoor.

Karel Jozef Maria Nelo was pastoor te Bertem van 1909 tot 1928. Hij overleed te Merksplas in 1932.

Antwoorden op de Vragenlijst van het Bisdom-1919

Vragenlijst 1919 v/d Belgische Bisdommen aan de parochies over het verloop van WO I

n° 1: [Bestuurlijke ligging (Provincie, arrondissement, kanton, gemeente, dekenij]
Provincie Brabant, Arrondissement Leuven, Gemeente Berthem, Dekenij Leuven

Voor de n° 2 tot 6 verwijzen wij naar het verslag van 1915, eerder reeds opgezonden.

n°2: - Maatregelen bij den inval getroffen door de Belgische burgerlijke en krijgsoverheid en door de geestelijkheid.
n°3: - Houding der krijgsoverheid – Gesteltenis der soldaten – De vrijwillige dienstneming.
n°4: - Gesteltenis der burgerlijke bevolking gedurende de eerste dagen van den oorlog. – Eenige feiten in ’t bijzonder: kerkelijke diensten, ’t bijwonen der Heilige Mis, ’t naderen tot de Sacramenten.
n°5: - De inval van den vijand. – Gevechten op het grondgebied der parochie. – Schade aan de gebouwen toegebracht, in ’t bijzonder aan kerken, kloosters, pastorijen, scholen, en lokalen gebruikt door parochiale inrichtingen. Korte opgave der huizen, in hun geheel of ten deele vernield.
n°6: - Houding der vijandelijke legers in de eerste uren der bezetting: plunderingen, brandstichtingen, moordtooneelen. (Uitvoerige aantekeningen nopens de slachtoffers). – Vernielde gebouwen. – Schatting der schade, kunstschatten, vernietigd of gestolen en andere in veiligheid gebracht.]

n°7 [De dagen na den inval: belastingen, gijzelaars, enz. – Houding van het Duitsche gezag te opzichte der plaatselijke overheid, der geestelijken en van hun eeredienst.]
Niets te vermelden

n°8 [ – Latere gewelddaden. Inkwartiering. Inbeslagnemingen ]
Op zondag 6 december 1914 werd er op de grens der gemeente een Duits soldaat vermoord gevonden. Aanstonds weren erin de gemeente opzoekingen gedaan en de H.H. Dewals, burgemeester, Aug. Deruyter, gemeenteraadslid en lid van ’t Bureel der Kerkfabriek (nu overleden juli 1915) moesten te Leuven bij de krijgsoverheid verantwoording geven. Daar verdedigde de heer Deruyter zowel de onschuld en de belangen van Bertem, dat hij in het geheim de volle goedkeuring ontving van Mr. Henry, procureur des Konings die de zitting bijwoonde. Intussen was de ganse bevolking vol angst en schrik, men sprak en men vreesde van gans Bertem te zien afbranden en zelfs in een Duitsgezinde Vlaamse gazet van Brussel werd er geschreven dat Bertem voor 40.000 mark gestraft was. De Duitsers hadden ook in het dorp inlichtingen genomen en zij hadden gehoord dat er een zeker Bertemnaar, Verbist, gewezen soldaat, in Terbank met een Duitser gevochten had. Zulks vernemen was voldoende om te eisen dat dezelfden dag dien man in hunne handen moest uitgeleverd worden, anders zou Bertem het moeten uitboeten.
Enige moedige mannen gingen aanstonds op zoek en aan de statie van Tervuren werd hij aangehouden en in de handen der Duitsers overgeleverd. Hij werd in het gevang van Leuven opgesloten en later naar Duitsland weggevoerd. Later is het gebleken dat de vermoorde Duitse soldaat door iemand van Leuven is vermoord geworden, omdat (de Duitser) dronken zijnde, zelf het leven bedreigde van den Belg, die hem had moeten vergezellen om den weg te wijzen door het Bosch. Deze Belg werd veroordeeld en na zijne veroordeling heeft hij bekend dat hij uit zelfverdediging den moord begaan heeft en zo aan den dood is ontsnapt. Niettegenstaande dit vonnis is Verbist in Duitsland tot het einde van den oorlog moeten blijven. Vermits wij het dossier van de zaak niet bezitten, kunnen wij de juiste bijzonderheden niet geven.

n°9

a/: [De Kerk. Herstellings- of hermakingswerken – tijdelijke kerken. De kerkbemeubeling. Nieuwe aanwinsten, herstellingen. – De klooster- en andere kapellen op het gebied der parochie.]
Niets te vermelden

b/ [Goddelijke diensten. Hernemen van den dienst na den inval. – Gebruik der kerk of der kapellen op de parochie door de Duitse aalmoezeniersdienst, katholiek of protestants]
De diensten zijn altijd regelmatig geschied behalve het luiden der klokken dat op 20 aug. verboden is geworden, en slechts na 6 maanden door schriftelijke toelating hernomen is.

Op maandag 21 sept. 1914 werd door de Duitse Commandant Tarowski, die, voor den oorlog, als gepensioneerd officier bestuurder was van een Duits bedelaarsgesticht en als dusdanig de kolonie van Merksplas bezocht had, het gebruik der kerk gevraagd om half 10 voormiddag. Terzelvertijd werd er, in de nabijheid der kerk, een weide gebruikt voor de protestantse dienst. De katholieke en protestantse aalmoezeniers kwamen samen, per rijtuig, van hun inkwartiering in Wespelaar. De katholieke aalmoezenier, na in de sacristie, voor de mis, de biecht gehoord te hebben van bovengemelde Commandant, gaf hem te half tien de H. Communie, in tegenwoordigheid van zijn 190 soldaten en officieren, die in orde in de middenbeuk neergeknield waren. Onder de gelezen mis werden de Duitse gezangen door de soldaten gezongen, en de aalmoezenier predikte over het evangelie van de zondag. Te voren ’s zaterdags heeft Mr. de heer onderpastoor, die Duits verstaat, op aanvraag der overheid, de biecht gehoord van 60 soldaten, die ’s zondags 20 sept. gecommuniceerd hebben. Alles is zeer ordelijk verlopen.

c/ [ De vrijheid van den eredienst zoo binnen als buiten de kerk. (Voorlezen der bisschoppelijke brieven, sermoenen; - processies, openbare berechtingen, bedevaarten, kerkelijke stoeten].
De brief van zijne Eminentie, die op de eerste zondag van januari 1915 moest afgelezen worden, is niet afgelezen om de volgende redenen:

1° er was beletsel op de eerste zondag vermits er voorbereidende sermoenen voor de gedurige aanbidding moesten gepredikt worden;

2° ‘Die eerste zondagmorgen, januari ’15, kwam na de eerste mis een Duits officier, vergezeld van den burgemeester in het sacristie met een Duits briefje of bevel en hij eiste den brief op en hij nam hem mede niettegenstaande de protesten van de pastoor.
Later is er nog een verbod gekomen om processies, bedevaarten, zogezegd met muziek en nationale vlaggen te laten doorgaan. De Kruisprocessies en de Sacramentsprocessies zijn dan in eenvoud geschied op het kerkhof, om alle moeilijkheden te vermijden

d/ [Bijwonen der diensten en het naderen tot de Sacramenten gedurende de bezettingsjaren. (Plechtige communie der kinderen, vergelijkende tafels 1913-1918). – Buitengewone diensten. – De openbare zedelijkheid.]
Geen verandering in ’t bijwonen der goddelijke Diensten, alleenlijk wat verslapping in godsvrucht en zeden volgens de verlenging der oorlogsjaren.

 

Aantal communiën

Aantal plechtige communicanten

1913

16.727

61

1914

20.657

62

1915

24.033

65

1916

19.612

75

1917

17.148

53

1918

16.343

56

Raf Van der Donckt

Diner WOS 2014

Bananen … meer dan voedsel!

De WOS kreeg deze e-mail: (Hertaald uit het Frans)

Als achtergrondinformatie : De bananenstruik is de mythische plant van de streek (Butembo, DR Congo).

Hij wordt beschouwd als het toppunt van weelde want van uit deze struik is de rijkdom van Butembo gegroeid. Zijn verdwijnen betekende het vormen van een woestijn met een cascade van schaarste. Samengevat en verbazend: hongersnood aan de evenaar!

Ik ga een equipe opzetten die ik naar goede resultaten zal leiden. Heel wat mensen hebben zich al sterk geëngageerd in ontwikkelingsprojecten. Ik verwacht dat bananen­planten het sociaal-economische leven van de s treek zal opkrikken.

Het project zal me ook toelaten om traditionele technieken te combineren met de strijd tegen de erosie in de landbouw en de ravijnvorming.

De dynamiek die uit het project voortvloeit zal de landbouw verzoenen uit de stad, de buitenwijken en het platteland. De lokale bevolking zal merken dat het niet nodig is de buiten te ontvluchten, maar dat men er goed kan leven, te danken aan de heropleving van de bananenkweek.

Dit project (van de WOS) is dus heel welgekomen, en zal weer ademruimte bieden aan duizenden boeren.

Prof. Dr. Ir. Muhindo Sahani Walère

Wat doet WOS met deze vraag, met dit project?

Wij hebben besloten 750 resistente bananenplanten, in drie variëteiten, te laten ontwikkelen in Bujumbura (Burundi) en ze te schenken aan de universiteit van Butembo, waar Prof. Dr. Ir. Muhindo Sahani Walère ze met zijn equipe zal verder laten groeien en aan de bevolking uitdelen.

 

Waar haalt WOS (hoofdzakelijk) het geld vandaan?

Diner 2013 4430

Wafelenbak 2014 2510

Concert van KH Sint Cecilia 300

Concert Sint Stevensgilde 430

Projecttoelage van de gemeente 550

“Tweede misintenties” van de parochie 260

Samen 8380

Waaraan besteedt WOS (hoofdzakelijk) het geld?

Bovenstaand bananenproject 550

Acht lopende projecten: 8 x 1100 € 8800

Camiel Swertvagher, Free Verpoest,

Dik Zwarthoed, Dominiek Simons,

Daniël Taillieu, Zusters Annonciaden,

Congodorpen, Valeer Neckebrouck

Samen 9350

Duizendmaal dank aan alle milde schenkers en medewerkers.

Tegelijk een oproep: Als u iets te vieren hebt, wil u misschien ook een cadeau geven aan de armen van de wereld.

 

Dit kan :

U kan de WOS steunen door een overschrijving:

Rekening 734-3460465-96 van Werkgroep OntwikkelingsSamenwerking te 3060 Korbeek-Dijle.

Wil je daarvoor een bewijs voor belastingvermindering?

Stort dan (minstens 40 €) op rekening BE84 4358 0341 0159 van VIA Don Bosco, Leopold II-Laan 195, 1080 Brussel

met de vermelding: “Project C B584 Projecten WOS Korbeek-Dijle. Met fiskaal attest.”

Week 2014-36 - Diner WOS 2014

Nieuwe vertaling van het Onze Vader

(Gelezen In Tertio Van 20 Augustus 2014 (En In Het Nieuwsblad Van 18 Augustus 2014))

Er komt een nieuwe vertaling van het Onze Vader, voor het eerst voor het hele Nederlandse taalgebied. De invoeringsdatum moet nog worden bepaald, maar de Vlaamse en Nederlandse bisschoppen en de Apostolische Stoel hebben hun goedkeuring al gegeven aan het voorstel dat een gemengde commissie uitwerkte. De nieuwe vertaling luidt:

“Onze Vader, die in de hemel zijt,

uw naam worde geheiligd,

uw rijk kome,

uw wil geschiede, op aarde zoals in de hemel.

Geef ons heden ons dagelijks brood

en vergeef ons onze schulden, zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren

en breng ons niet in beproeving

maar verlos ons van het kwade.”

Gebed van de week: Laat Uw Rijk Komen

Koning zijt Gij,

Heer van het Rijk

waarnaar wij verlangen.

Zo anders koning,

zo anders rijk.

Een en al liefde,

gegeven aan ons,

uw kinderen,

die in alle vrijheid

de weg mogen gaan

op zoek

naar wat ten diepste gelukkig maakt,

naar wat vrede brengt

in onszelf

en zo ook rondom ons.

Uw Rijk kome!

Uit het boek Onderweg van Wies Merckx