woensdag 7 januari 2009

Oorlogsleed

Mei 1940: Robert Crabbé uit Bertem was soldaat bij het 11e Linieregiment, in een antitankeenheid gelegerd in Veldwezelt bij Maastricht. De eenheid maakte deel uit van de eerste Belgische verdedigingslinie langs de Belgisch-Nederlandse grens. Het was een vooruitgeschoven stelling t.o.v. de dekkingsstelling langs het Albertkanaal en de Maas. Robert Crabbé behoorde tot de bemanning van een door een trekker op rupsbanden getrokken antitankkanon. Zie foto met Robert zittend uiterst links vóór de trekker.
In de vroege ochtend van 10 mei 1940 landde een kleine Duitse eenheid (78 valschermspringers onder leiding van een onderofficier) met anonieme zweefvliegtuigen boven op het fort van Eben-Emael (dat groot genoeg was om er voetbal op te spelen). Dankzij hun geheime wapen, de ‘holle lading’, wisten de Duitsers op een paar uur tijd de volledige 750-koppige bemanning van ‘het sterkste fort van Europa’ uit te schakelen. Ongeveer tegelijkertijd bestookten Duitse gevechtsvliegtuigen de eerste Belgische verdedigingslinie. Toen zij in Eigenbilzen beschoten werden van uit de lucht, sprong Robert uit hun rupsvoertuig in de hoop zich in veiligheid te kunnen brengen. Maar hij werd neergemaaid door het Duitse mitrailleurvuur. Robert was een van de eerste Belgische slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.

Robert was geboren te Elsene op 17.2.1920 als zoon van Vital Crabbé (°Leefdaal 1889/ +Leuven 1956) en Catharina Nathalia Celis (°Bertem 1892/ +Bertem 1972). Vader Vital was een zwaar invalide van de oorlog 1914-1918, slachtoffer van de eerste Duitse gasaanval aan de IJzer. Samen met zijn vrouw hield hij café op de hoek van de Kerkstraat en de Smisstraat in Bertem.
Roberts grootmoeder langs moederskant was Marie Ronsmans (1868-1944), weduwe van Jozef Celis. Marie en Jozef waren ook de grootouders van Kamiel Vandenplas (Mille van Nieke Celis). Robert was dus een kozijn van Kamiel Vandenplas. Robert en Kamiel hadden ook nog een beroemde nicht, de operazangeres Eliane Celis.

Als een relikwie bewaart Kamiel de nieuwjaarsbrief die Robert Crabbé schreef op 27.12.1939 aan zijn grootmoeder en doopmeter Marie Ronsmans. Ziehier de tekst van de brief:

Veldweseld 27-12-1939


Zeer lieve Meter,


Ik kan niet nalaten U eenige woorden toe te sturen, om U te laten weten dat het met mij zeer goed gaat en ik hoop van U, Lieve Meter, en gansch de familie het allerbeste. Ik zie het mijne plichten U te schrijven, om U een zalig en gelukkig nieuwjaar te wenschen, en nog vele jaren in goede gezondheid door te brengen. Gij moet mij vergeven, dat ik zoo lang gewacht heb, om U te schrijven, Beste Meter. Nu heb ik wat nieuws weer. Ze zeggen dat wij den 4de Januari naar ’t kamp van Beverloo gaan voor 14 dagen. Dat zal een klein schietperiode zijn, zeker. Beste Meter, wensch wel een gelukkig nieuwjaar aan gansch mijn familie, als gij wilt. Veel nieuws heb ik niet meer en gaan dan ook stilaan sluiten met de pen maar niet met het hart.
Hopende, Lieve Meter, U kortelings weer te zien. Ontvang, Beste Meter, vele kussen van
uw kleinzoon
(get.) Robert

Roberts uitvaart vond plaats in Bertem op 29 juni 1940. Hij werd begraven op het kerkhof van Bertem. Zie hierbij zijn doodsprentje en de foto van zijn grafzerk.




Cyriel Letellier