Weerspreuk: Sint-Vitus

15 juni: Zorgt wel voor de kinderwiegen,
Want met St.Vitus komen de vliegen.
Sint-Vitus
Zijn brede verering blijkt uit de varianten van zijn naam – Vito of Guido in Italië, Veit in Duitsland,Vith of Guy in Frankrijk – maar als we nagaan wat er van zijn leven zeker is, waarschijnlijk, mogelijk of legendarisch, wordt de grondslag van de populariteit nogal wankel. Met enige zekerheid valt er niets over Vitus te zeggen. Waarschijnlijk is alleen dat hij op jeugdige leeftijd kort na het jaar 300 op Sicilië de marteldood stierf. Mogelijk was hij toen circa twaalf jaar en deelden zijn huisleraar Modestus en zijn min of kindermeid Crescentia zijn dood in een ketel met ziedende olie. Op de meeste afbeeldingen zit hij dan ook als knaapje in een soort kookpot. De rest is legende. Vitus had de gave der genezing, wat in Rome keizer Diocletianus ter ore kwam, wiens zoon aan vallende ziekte leed. Hij liet de wonderjongen uit Sicilië komen en inderdaad, na een kort gebed genas de lijder, hetgeen op de keizer blijkbaar weinig indruk maakte, want hij liet Vitus, Modestus en Crescentia tal van folteringen ondergaan, de ziedende olie incluis, waar zij echter niet de minste hinder van ondervonden. Nadat een engel het drietal bevrijd en naar Lucania in Zuid-Italië had gevoerd, ontsliepen zij daar vreedzaam in een prettig landschap. Sommige legendeschrijvers vonden dat levenseinde een anticlimax en bleven de olieketel trouw. Hoe dan ook Vitus werd de ideale patroon van alle ketelsmeden en epileptici. Een heftige vorm van vallende ziekte met stuiptrekkingen noemt men tegenwoordig ook wel de sint-vitusdans.
De kathedraal in het Hradzjin te Praag draagt zijn naam omdat het hoofd van Vitus daar werd bewaard. Een relieken verzamelende koning voegde er nog twee armen aan toe en tijdens de Dertigjarige Oorlog veroverde een andere koning nog enkele verspreide botjes, zodat achter het hoogaltaar van de Vituskathedraal nu een tombe staat die voor zijn graf kan doorgaan. Ook bij deze resten zou de indeling in zeker, waarschijnlijk, mogelijk en legendarisch tot ontluisterende resultaten kunnen leiden, maar de steen die de tombe dekt weegt minstens drie ton. Het blijft voorlopig dus zijn graf.
(Uit Alle Heiligen van Wim Zaal)

C.L.